Pantani leeft voort in Cesenatico

Vlak voor de aankomst van de eerste etappe liep ik over de boulevard van Rimini. Bij de dranghekken vlak voor de finishlijn ontwaarde ik een man, die zijn dochter op zijn schouders droeg terwijl hij zwaaide met een enorme vlag. Daarop prijkte de beeltenis van Pantani, in de roze leiderstrui van de Giro. Ook op het shirt van de man bespeurde ik iets wat leek op een actiefoto van de Italiaanse klimmer, maar vele wasbeurten hadden de contouren van Pantani vervaagd.

De man wilde zijn eer betuigen aan Pantani, uitgerekend in Rimini, de badplaats waar de gevallen superster dood werd aangetroffen in een hotelkamer na het nemen van een overdosis verdovende middelen. Een eenzaam einde van een roerig leven dat, als in een loodzware bergetappe, gepaard ging met hoge pieken en diepe dalen. Zijn bewondering voor Pantani was enorm, maar de man deinsde ervoor terug om die met de luisteraars te delen. Zijn Engels, betoogde hij, was zo matig dat hij Pantani daarmee geen recht zou doen.

Een dag later. De Tour-etappe start in Cesenatico, een badplaats met ruim 20.000 inwoners. Twee van hen zijn wereldwijd bekend, vertelt burgemeester Gozzoli mij. Dat zijn Giuseppe Garibaldi en Marco Pantani. Gozzoli, die zijn vrije uurtjes zelf ook graag op de racefiets doorbrengt, is lyrisch over de coureur, die in 1998 de Tour won en in zijn loopbaan heroïsch strijd leverde met Ullrich en Armstrong.

De burgervader staat daarin niet alleen. Veel Italianen wandelen door Cesenatico met een tricot van Mercatone Uno, de equipe waarvoor Pantani lang reed. De 'Duivel', de Duitse wielergek die al decennia -bewapend met hoorntjes en een drietand- met de coureurs mee rent op steile berghellingen, heeft voor de gelegenheid een Pantani-pop op zijn borst gespeld. Hij noemt de aanvalslustige klimmer een sensatie op de fiets. En dan z'n uitstraling. Met zijn bandana, zijn grimas en zijn flaporen leek Pantani rechtstreeks uit een stripboek weggefietst. Net als de Duivel trouwens.

Op grote schermen worden vlak voor de presentatie van de ploegen oude foto’s geprojecteerd van Pantani in zijn beste dagen. Het publiek reageert met applaus. Niet uitbundig, maar respectvol en ingetogen.

Als het peloton Cesenatico verlaten heeft, loop ik in de richting van het treinstation. Pal daarnaast bevindt zich een museum, gewijd aan Pantani. Bij de ingang staat een rij mensen te wachten om naar binnen te gaan. Een enorme karikatuur van Pantani’s hoofd kijkt op ze neer. Bij de kassa betalen ze vijf euro. Daarvoor krijgen ze een zuurtje, een armband met de handtekening van Pantani en toegang tot het heiligdom.

Zo voelt het haast, als Pantani’s wielerkathedraal. Overal hangen oude krantenartikelen, die teruggaan naar zijn vroegste successen. Er zijn foto's van de jonge Pantani, mét haar. Oude videofragmenten van Pantani in actie, bij het bedwingen van weer zo’n onmenselijk zware col. Een verzameling bekers en tricots.

Maar de bezoekers worden als vanzelf naar het midden van de ruimte getrokken. Daar staan - naast elkaar - uitgestald de originele roze en gele truien, gedragen door Pantani toen hij de Giro en de Tour won. Geflankeerd door de fiets, een Bianchi met gele accenten, waarmee hij aankwam in Parijs.

Over de duistere kant van Pantani wordt in het museum niet of nauwelijks gerept. Dat hij in 1999 uit de Giro werd gezet vanwege een verhoogde hematocrietwaarde blijft onvermeld. Dat geldt ook voor zijn vermeende contacten met de Italiaanse maffia, de depressies waaraan hij na zijn wielerloopbaan leed en de dramatische wijze waarop hij om het leven kwam.

Een Italiaanse wielerfan verbaast zich daarover. Volgens hem maakt de tragische kant van Pantani's leven hem tot de legende, die hij anno 2024 nog altijd is. De coureur, die op onmenselijke wijze bergen kon verzetten, blijkt een mens van vlees en bloed. Kwetsbaar en breekbaar. Dat maakt hem haast tastbaar, ook twintig jaar na zijn dood.