'Meer mogelijkheden nodig om landen als Hongarije en Polen te corrigeren'

Sinds 1993 gelden de Kopenhagencriteria, de voorwaarden waaraan landen moeten voldoen om lid te worden van de Europese Unie. Zo moet een land een democratie zijn, een onafhankelijke rechtsstaat hebben en moet het de Europese regelgeving overnemen en implementeren. De reden om de criteria op te stellen was onder andere dat men veel nieuwe aanmeldingen verwachtte vanuit Oost-Europa. De muur was net gevallen en er stonden veel jonge democratieën klaar om zich aan te sluiten bij de Unie.

Corrigeren

In 2004 werden in een keer tien verschillende landen - voornamelijk uit Oost-Europa - toegelaten tot de Europese Unie. "Al deze landen voldeden op dat moment aan de Kopenhagencriteria. Daarna verslechterden ze en toen ontbrak ons de mogelijkheid die landen te corrigeren", zegt Sargentini.

Dat moet volgens Sargentini veranderen. "De criteria zijn beregoed, als we elkaar er maar aan houden." Een van de landen waar de situatie verslechterde was Hongarije, dat ook in 2004 lid was geworden.

Onderzoek

Naar aanleiding van de situatie in Hongarije werd in 2017 een onderzoek gestart door het Europees Parlement. Sargentini was diegene die het onderzoek op zich nam en tot de conclusie kwam dat de onafhankelijke rechtsstaat en de democratie werden afgezwakt onder leiding van premier Viktor Órban. Die conclusie leidde ertoe dat het Europees Parlement voor het eerst in de geschiedenis een zogenoemde Artikel-7 procedure startte.

Een artikel 7-procedure omvat een aantal mogelijkheden die kunnen worden ingezet om te zorgen dat een lidstaat gestraft wordt voor in dit geval het niet naleven van de Kopenhagencriteria. Een van de meest rigoureuze maatregelen is het verliezen van je stemrecht als lidstaat in de Raad van ministers.

Dat zou betekenen dat je bijvoorbeeld niet meer mee kunt stemmen over de begroting. Toch is het nooit zover gekomen, mede doordat het volgens Sargentini andere lidstaten ontbreekt aan politiek lef.

Toekomst

Ondanks de situatie in Hongarije en Polen ziet Sargentini wel dat er meer aandacht is gekomen voor de onafhankelijk rechtsstaat binnen de Europese Unie, sinds haar onderzoek. Zo is er in de meerjarenbegroting van de Europese Unie een aparte passage opgenomen over de onafhankelijke rechtsstaat.

Deze week nog stemde Hongarije en Polen om die reden tegen die begroting. Daarmee wordt nog extra duidelijk hoe het de andere landen aan middelen ontbreekt om deze landen te corrigeren.

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.