Bezuinigingen cultuursector symboolpolitiek? 'Buitengewoon beschamend, een héél foute keuze'

Spraakmaker en directeur van het Mauritshuis Martine Gosselink noemt de maatregelen 'symboolpolitiek'. "Ik ben er woedend over. De directeur zegt vóór btw-verhoging te zijn, "maar doe het dan op andere dingen zoals: ongezond eten, suiker en vluchten." Waarna Gosselink schrijver Tommy Wieringa citeert: "Wie verbinding zoekt, zoekt cultuur op en wie het niet zoekt, die straft haar."

Verbinding

Luisteraar Willem Sorel ziet het probleem en begrijpt mensen die werkzaam zijn binnen deze sector. "Maar of het een primaire levensbehoefte is, dat denk ik niet." Volgens Sorel zijn er zaken in ons land die eerder opgelost dienen te worden. Het geld kan namelijk maar eenmaal verdeeld worden en volgens Sorel is dit beter uit te geven aan primaire levensbehoeftes.

"Het is zo dat eten, drinken en veiligheid de primaire levensbehoeftes zijn", zegt Jeroen Bartelse, directeur van podium TivoliVredenburg. "Maar we hebben ook in corona gezien hoe belangrijk elkaar ontmoeten is voor de mentale gezondheid onder jongeren." Volgens Bartelse zijn cultuurgelegenheden de aangewezen plekken hiervoor. "Ook om eenzaamheid tegen te gaan en te kunnen verbinden met elkaar", zegt Bijl, van het cultuurhuis CulturA & Zo in Nootdorp.

Kleine portemonnee

"Er is heel eendimensionaal gedacht", zegt Bijl. "De mensen die vaak theaterkaartjes kopen, schaadt het wellicht niet. Maar juist de mensen met een kleine portemonnee en kleinere instellingen, waarbij cultuur zo een belangrijke factor voor verbinding is, wel." Daarnaast raakt het de makers en kunstenaars enorm in de mogelijkheid om hun werken uit te voeren, vertelt Tilburgse wethouder Marcelle Hendrickx.

Tivoli-directeur Bartelse vertelt dat het podium een grote uitdaging te wachten staat door deze maatregelen. Door de btw-verhoging zou de prijs voor kaartjes ongeveer elf procent omhoog moeten. Lonen en energierekeningen gaan daarnaast ook nog omhoog en dienen doorgerekend te worden in ticketprijzen. Bartelse legt uit dat er hierdoor veel mensen getroffen zullen worden: "Als je een kaartje één procent duurder maakt, verlies je al een half procent aan publiek."

"De overheid heeft een rol en daar zijn merendeel van de cultuurorganisaties op ingericht", zegt Arjen Pels Rijken, ondernemer in de cultuursector. "Daardoor zijn er een boel die niet zonder subsidies kunnen." Pels Rijken wil daar zelf niet afhankelijk van zijn en richt zich daardoor op privé-investeerders en fondsenwerving. "Voor de Nederlandse staatspot zal het niet veel verschil maken, maar voor veel mensen in ons land wel", zegt Bijl.

Andere landen

Marcel Hensema zoekt zijn podia en co-producties in Duitsland op. "Daar krijg ik wel de financiering die ik in Nederland niet krijg." Al hebben ze in het land dezelfde problematiek en een rechts regime, is het bezuinigen op cultuur geen optie. Volgens voormalig Duitsland-correspondent Margriet Brandsma wordt dit bevestigd door de hoeveelheid Nederlanders die in de Duitse cultuursector werkzaam zijn. "In Duitsland win je geen stemmen door te bezuigen op cultuur, zij begrijpen daarom de Nederlandse politiek op dat gebied ook niet."

Ook in andere landen wordt de bezuiniging van ons land niet begrepen. "Kijk maar naar Frankrijk", zegt Gosselink. "Met een zeer rechts regime is dit alsnog geen probleem."

We zijn een van de rijkste landen, stelt de Mauritshuis-directeur. "Het is buitengewoon beschamend." Volgens Gosselink valt het op dat de bezuinigingen een politieke keuze is en geen nood. "Naar mijn mening een hele foute keuze."