'Functie elders' had grote impact op vrouw Omtzigt Ayfer Koç: 'Je gelooft het niet'

Omtzigt, toen nog CDA’er, kreeg ongewild een hoofdrol in de kabinetsformatie toen op straat kwam te liggen dat VVD-leider Mark Rutte in één van de eerste verkennende gesprekken zinspeelde op een “functie elders” voor het kritische Kamerlid. Toenmalig verkenner Kajsa Ollongren werd in maart op het Binnenhof gefotografeerd met die aantekening uit de formatie zichtbaar.

“De dag dat het gebeurde was ook de begrafenis van mijn oom”, vertelt Koç, zelf gemeenteraadslid in Enschede namens het CDA. “Het was heel bizar. Je gelooft het niet en denkt: wat gebeurt hier? Ik was er behoorlijk verbolgen over.” Niet alleen omdat het haar eigen man betrof. “Ik ben gevlucht uit een land waar je niet echt van een rechtsstaat kunt spreken (Turkije, red.). Wat er gebeurde ging in tegen mijn beeld van Nederland. Dat hakt er behoorlijk in.”

Hoewel Omtzigt zelf niet gelijk reageerde, deed Koç dat wel. Op Twitter schreef ze: ‘De politieke leiders hebben een exitfunctie voor een hardwerkende volksvertegenwoordiger die zijn ziel en zaligheid heeft ingezet voor onze rechtsstaat. Gelukkig gaan zij daar niet over, maar wel zijn 342.000 kiezers die hij niet in de steek laat’.

“Pieter was ziek thuis. Ik vond dat ik mijn man op dat moment moest beschermen”, zegt ze daarover. “Het kwam uit mijn tenen dat ik dit bericht de wereld heb ingestuurd. Ik vond het echt onrechtvaardig wat er gebeurde. Het kwam uit de grond van mijn hart.”

'Gaat om iets fundamenteels'

Ze benadrukt dat ze niet alleen wilde opkomen voor haar man, maar dat het ook om “iets fundamenteels” ging. “Je bespreekt even: deze volksvertegenwoordiger is lastig, die moet eruit gewerkt worden. Deze volksvertegenwoordiger is door 350.000 mensen gekozen en doet zijn werk goed. Je zet al die kiezers aan de kant.”

Volgens Rutte had hij gesuggereerd Omtzigt mogelijk minister te maken. “Dat is ook ‘functie elders'”, zegt Koç. “Ze gaan er niet over. De enige die erover gaat is Pieter.”

Burn-out

Omtzigt zat tijdens de affaire ziek thuis met een burn-out. De kwestie had impact op het gezin, zegt Koç. “Iedere keer kwam er weer een bericht waar hij geen antwoord op kon geven. Dat was frustrerend en voor zijn herstel niet goed. Het was gewoon niet fijn. Je kan geen weerwoord geven. Ik ben niet de woordvoerder van Pieter.”

De affaire leidde uiteindelijk tot een diepe vertrouwenscrisis tussen de partijen die aan zet waren om een nieuwe coalitie te smeden. Mede daardoor duurde de kabinetsformatie langer dan ooit. Omtzigt zelf besloot uiteindelijk het CDA de rug toe te keren omdat hij zich onvoldoende gesteund voelde door de partij en ging verder als onafhankelijk Kamerlid.

Het Jaar van… is tussen kerst en oudejaarsavond te horen van 21.00 tot 23.00 uur. Vijf verschillende omroepen nemen de gesprekken voor hun rekening. Ook zijn de interviews terug te luisteren als podcast via de NPO Luister-app, de site en app van NPO Radio 1 en andere podcastplatforms.

Vanavond spreekt Roderick Veelo (PowNed) in Het Jaar van... twee uur lang met Jeroen Dijsselbloem.