Hebben peilingen te veel invloed? 'Het wordt een eigen werkelijkheid'

'Kiezers zijn intelligent'

De laatste peiling van I&O Research zet GroenLinks-PvdA en VVD nek-aan-nek, met PVV en NSC die hen op de hielen zit. De vraag rijst in hoeverre zo'n peiling invloed heeft en zou moeten hebben op iemands kiesgedrag. "Hoe kiezers het gebruiken, mogen ze zelf weten", aldus Peter Kanne van I&O Research. "Kiezers zijn intelligent en weten wat ze er wel en niet mee kunnen."

Strategisch stemmen

"Volgens mij hebben peilingen zonder commentaar al dat effect", aldus Joost Vulling. De kans bestaat echter dat kiezers hun stem strategisch gaan inzetten. "Het is net zo legitiem stemmen. Strategisch stemmen is niet vies, het is gewoon een manier om je stem te bepalen", stelt Vullings. Henk Vermeer, medeoprichter van BBB, begrijpt de waarde van peilingen, maar vindt dat het "niet overschat" moet worden. "Het geeft natuurlijk een bepaalde tendens weer, die het ook weer kan versterken. Maar het is allemaal gissen", zegt Vermeer.

Beelvorming

Er wordt ook vaak gesproken over een stop op peilingen vlak voor de verkiezingen. "Ik zou dat best een goed idee vinden", stelt Kanne. "Het zou een consequentie kunnen zijn dat we het twee weken van tevoren niet doen, maar dan moet je het wel zo organiseren dat niemand het doet."

Beller Ruud Kok is het daarmee eens: "Je moet een paar dagen van tevoren stoppen. Je zorgt voor beeldvorming." Van der Heiden: "Het is niet voor niets dat het in sommige landen verboden is om zo kort voor de verkiezingen peilingen te publiceren." Of er een stop op peilingen komt zo vlak voor de verkiezingen, valt nog te bezien. "De politiek zegt er ook niets van", vult Kanne aan.