Jaap de Hoop Scheffer: 'Zonder Duits-Frans leiderschap gebeurt er niet veel in de Europese Unie'

"Als je nou iemand noemt die volgend jaar de Nobelprijs voor de Vrede zou moeten krijgen, dan is Merkel mijn topkandidaat", vertelt De Hoop Scheffer die Merkel - sinds 2005 Duitslands bondskanselier - in zijn NAVO-tijd meerdere malen ontmoet heeft. "Merkel is een staatvrouw. Ze is iemand die Europa bij de hand neemt, samen met Macron."

'Europese eenwording'

Nu Merkel op weg is naar de uitgang en nog onduidelijk is wie haar op gaat volgen en ook de Franse president Emmanuel Macron in eigen land onder behoorlijke druk staat, maakt De Hoop Scheffer zich "enige zorgen over Europese eenwording". "Het leiderschap van een dergelijk duo hebben we echt nodig in Europa; voor de geloofwaardigheid van wat Europa zegt dat Europa doet. Er is geen alternatief voor Duitsland en Frankrijk, daarom is het van zo’n immens groot belang."

"Macron is een man met ideeën voor de toekomst van Europa. Je kunt het daarmee eens zijn of niet", zegt De Hoop Scheffer, zelf Francofoon en naar eigen zeggen Francofiel. "Maar Frankrijk als enige grootmacht in Europa werkt niet, omdat een te Frans Europa niet werkt. Merkel is daarin wat rustiger en bedachtzamer dan de Fransen." Een te Duits Europa zal je nooit hebben, verwacht De Hoop Scheffer. "Want dat ligt niet in de Duitse volksaard."

Wie er in Duitsland en Frankrijk het land besturen, is ook voor de rest van de EU van groot belang, zegt de CDA'er. "Zonder Duits-Frans leiderschap gebeurt er niet veel in de Europese Unie. Dat moet ook Nederland zich goed realiseren, inclusief mijn eigen partij. Het CDA moet zijn Europese wortels niet verloochenen. En ik ben daar af en toe niet helemaal gerust op."

Het is nog afwachten wat er in het verkiezingsprogramma komt, zegt De Hoop Scheffer, maar "het had dat de afgelopen jaren het wel een onsje meer mogen zijn richting Europa".

Aanpak coronacrisis

Wat betreft de aanpak van het coronavirus zou er op Europees vlak beter samengewerkt kunnen worden, zegt De Hoop Scheffer. Met ongecoördineerde maatregelen per land is het "dweilen met de kraan open". "De Europese Unie is geen staat en ondanks een vorm van centraal gezag kan er geen totale lockdown ingevoerd worden. Wel is het van belang dat er een concreter, gemeenschappelijk antwoord komt van Europa op de coronacrisis. Voer de discussie over al dan niet strengere lockdowns op Europees niveau. En voer dat dan ook uit."

Dat is volgens de oud-politicus overigens makkelijker gezegd dan gedaan, gezien de moeizame coalitiepolitiek en de verschillen tussen de 27 lidstaten.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.