Onderwijsminister Dijkgraaf kritisch op de term pechgeneratie: 'Er zijn ook dingen die deze generatie mee heeft'

Dijkgraaf vervulde dezelfde toppositie aan de universiteit van Princeton als Robert Oppenheimer, de uitvinder van de atoombom waarover op dit moment een blockbuster draait in de bioscoop. De demissionair minister is er trots op dat hij binnen de achttien maanden dat kabinet Rutte-IV regeerde de basisbeurs heeft teruggebracht.

Te laag en oneerlijk

Maar Dijkgraaf snapt dat niet alle studenten blij zijn met het nieuwe beleid. Zo vinden huidige studenten de maandelijkse toelage te laag. En voorgaande studenten vinden het oneerlijk dat zij niet volledig gecompenseerd worden voor hun studielening.

"Dit is één van die dilemma’s waarin je vanuit de politiek een gebaar wil maken", zegt de minister. "Maar we kunnen het ons gewoon niet veroorloven om dat helemaal te compenseren, dus we doen een tegemoetkoming."

Studenten uit voorgaande jaren die onder het leenstelsel hebben gestudeerd krijgen 'in ieder geval' 1400 euro. "Dat we mensen daar niet echt blij mee maken, snap ik helemaal", zegt Dijkgraaf. Maar om deze studenten de 'pechgeneratie' te noemen, vindt hij te ver gaan. "Er zijn ook een aantal dingen die deze generatie, die onder het leenstelsel gestudeerd heeft, mee heeft, zoals een goede arbeidsmarkt."

Zelf ook uit pechgeneratie

"Ik denk dat je niet moet denken in termen van pech- en gelukgeneraties. Je leeft in de tijd waarin je leeft, waarin bepaalde dingen er wel zijn en andere niet", aldus de minister.

Dijkgraaf studeerde zelf af op het moment dat de basisbeurs werd geïntroduceerd. Hij zou zichzelf dus ook onderdeel van een 'pechgeneratie' kunnen noemen. Maar dat doet hem niet van mening veranderen: "Ik had te maken met een schrikbarend hoge werkloosheid. Ik en veel van mijn medestudenten hadden zoiets van: je kan gewoon gaan studeren wat je wil, maar je krijgt toch geen baan", vertelt de minister. "Het is heel moeilijk van tevoren in te schatten wat het leven je gaat brengen."

Het kabinet is het dan ook niet verplicht om de leenstelselstudenten volledig te compenseren, vindt Dijkgraaf. "Als we dat gaan doen, dan gaan we nooit meer iets verbeteren. Dan kom je niet meer van de grond af, want dan moet je zo’n zwaar gewicht tillen."

Hoge druk

Toch vindt Dijkgraaf niet dat studenten zich aanstellen. "We leven steeds meer in een wereld waarin die prestatiedruk heel hoog wordt gevoeld. Je wordt overal op afgerekend."

"Het zou geen afvalrace moeten zijn", zegt de onderwijsminister. "En dat is het wel een beetje geworden. Ik denk dat mensen van mijn generatie heel voorzichtig moeten zijn om daar een oordeel over te vellen. Want dat was 10, 20, 30, 40 jaar geleden echt anders, toen was er veel meer ademruimte in het onderwijs."