Oud-Eurocommissaris Neelie Kroes over mogelijke uitbreiding EU: ‘Nederland zal minder invloed krijgen’

Kroes: “Ik vind het een goed idee. We zijn ooit begonnen als economische unie, maar we zijn inmiddels meer en meer een politieke unie aan het worden. Dit is ook een politiek beslissing. Als je kijkt naar de wereldkaart, naar landen als Amerika en China, dan is uitbreiding van de Unie de enige manier om een rol te spelen.”

Nederland minder invloed

De oud-Eurocommissaris van VVD-huize voegt daar wel aan toe dat als de uitbreiding met deze landen echt gaat plaatsvinden, de Unie zoals we die nu kennen, op de schop moet. “Mocht Oekraïne daadwerkelijk toetreden, dan zal er een machtsverschuiving plaatsvinden binnen de Unie. We kunnen dan niet doorgaan op de manier waarop we dat gewend zijn. Daar moet iets op gevonden worden.”

Bij toetreding zal Oekraïne het vijfde land qua inwonersaantal zijn in Europa. Volgens Kroes zal Nederland daardoor aan invloed verliezen. “De stemverhoudingen zullen anders worden. Dat heeft gevolgen voor Nederland. Bijvoorbeeld op het aantal zetels in het Europees Parlement. Ik vind dat allemaal zeer te steunen, mits we daarin het pad gaan volgen van democratie en waarden die we zo hoog hebben staan in Europa, dat wel.”

Europa op de schop

“Dat betekent dat in mijn ogen ook de Europese Unie op de schop moet. Dat moet in de diepte besproken gaan worden”, gaat Kroes verder. “Welke grenzen stel je? Wat is de verdeling van het geld? Hoe is de verhouding met de nieuwe buren? Dat is een gigantisch karwei. Máár dat laat onverlet dat het niet alleen maar ontvangen is voor deze landen. Het is ontvangen, voor een stukje, maar gerelateerd aan wat geeft de andere kant. Een vorm van wederkerigheid dus.”

Kroes heeft al enkele ideeën over hoe de Unie bestuurbaar kan blijven. Ze wijst op het feit dat de Europese Commissie 35 leden zou kennen als alle aspirant-leden opgenomen zouden worden in de Europese Unie. “Ik heb al aan veel vergadertafels gezeten en verzeker u dat een vergadering met 35 man absoluut niet de beste manier is om tot besluitvorming te komen.”

De Europese Unie zal dan dus moeten overwegen om niet alle landen permanent een commissaris te laten leveren, bepleit Kroes. Ook het vetorecht zou wat de oud-commissaris betreft terug naar de tekentafel moeten bij uitbreiding. “We zouden dat alleen kunnen inzetten bij bepaalde, essentiële onderwerpen. Je kunt niet een nieuw bestaan opbouwen en dan doorgaan met dezelfde huisregels.”