Grinwis (CU) haalt hard uit naar coalitie: 'Lot bewindspersonen deerniswekkend', 'woonbeleid in de fik' en 'extreem parlementair'

Volgens Grinwis worden bewindspersonen nauwelijks serieus genomen en zijn zij amper betrokken bij besluitvorming. Aanleiding voor zijn kritiek was het feit dat ministers en staatssecretarissen donderdag voorafgaand aan de ministerraad zeiden de herschreven voorjaarsnota nog niet eens hadden gezien.

Zo hoorde staatssecretaris Eddie van Marum (Herstel Groningen, BBB) via een persbericht van zijn eigen partij dat miljarden die bedoeld waren voor de Lelylijn, worden verschoven naar de Nedersaksenlijn. "Het zijn een soort veredelde uitvoeringsambtenaren", zegt Grinwis.

Hij vervolgt: "Het ambt van ambtenaar is prachtig, maar deze mensen zijn er als politiek bestuurder neergezet. Van de belofte 'extraparlementair' is niets overgebleven. Het is nu extreem parlementair! De vier partijleiders knutselen iets in elkaar en dat heeft iedereen maar te slikken."

Volgens Grinwis was het vroeger ook wel eens zo dat partijleiders veel invloed hadden, "maar dan was het nog zo dat partijleiders de punten van hun ministers en staatssecretarissen met nadruk inbrachten. Dat is nu ook niet gebeurd. Die manier van regeren vind ik echt ongekend."

Hij noemt als voorbeeld staatssecretaris Ingrid Coenradie (Justitie en Veiligheid), die hoopte op extra geld om het cellentekort aan te pakken, maar nul op het rekest kreeg. "Zij heeft heel duidelijk gemaakt wat de casus is en dat ze honderden miljoenen euro's extra nodig heeft. Geert Wilders heeft geweigerd om ook maar één vinger uit te steken naar haar."

Volgens Grinwis worden bewindspersonen structureel buitenspel gezet: "Ik vind het hele kleine politiek en de manier waarop met bewindspersonen wordt omgegaan, is deerniswekkend, echt deerniswekkend. Bewindspersonen zijn een soort veredelde stempelmachines geworden. Ik zou niet blij zijn als ik een minister of staatssecretaris was."

Tijdens de onderhandelingen voor de voorjaarsnota moest premier Dick Schoof op de gang wachten: hij was niet welkom aan tafel, meldt NRC. Grinwis: "Je verwacht dat de premier de leider is van ons kabinet. In plaats daarvan staat hij eigenlijk een beetje als een soort bijfiguur, iemand met een hele kleine rol, toe te kijken wat er gebeurt. Dat is best wel deerniswekkend."

'Eelco Heinen heeft getriomfeerd'

De belangrijkste conclusie van de voorjaarsnota is dat minister van Financiën, Eelco Heinen (VVD), heeft "getriomfeerd", zegt Grinwis. "De financiële kaders die zijn afgesproken in het hoofdlijnenakkoord, zijn recht overeind gebleven."

Hij legt uit: "NSC, met zijn verhaal over realistisch ramen - wat vooral een verhaal was om maar meer geld uit te geven - BBB, die niet zoveel boodschap had aan ordentelijke overheidsfinanciën, en PVV zijn allemaal stukgelopen op de verdedigingslinie van de minister van Financiën én op de afspraken die ze zelf hebben gemaakt. Dat vind ik heel goed nieuws."

Daarmee blijft de zogenaamde Zalmnorm, het principe dat de overheidsuitgaven worden losgekoppeld van de overheidsinkomsten, in stand. "Dat principe heeft tot heel veel rust geleid in ons begrotingsbeleid. Het is echt een pareltje in Europa en de wereld, dat moeten we vooral zo houden."

'Woonbeleid in de fik gestoken'

Grinwis is vooral kritisch. "Bij sommige afspraken is wel heel makkelijk de rekening bij de samenleving gelegd. Denk bijvoorbeeld aan de huurbevriezing voor sociale huur. Het betekent dat er de komende twee jaar geen euro huur bijkomt. Dat klinkt in eerste instantie sympathiek, maar het betekent dat de komende twee jaar woningcorporaties heel veel minder geld binnenkrijgen."

Volgens Grinwis ondermijnt dit de woningbouwambities van het kabinet. "De coalitie heeft door de huren te bevriezen het eigen woonbeleid in de fik gestoken. Het betekent dat er komend jaar 700 miljoen minder inkomsten zijn voor de woningcorporaties en het jaar erna 1,5 miljard. Het tikt jaar op jaar door en zorgt ervoor dat er uiteindelijk 50 miljard minder geïnvesteerd kan worden. Wie is daar de pineut van? De woningzoekenden. En die hebben we zo ontzettend veel in ons land."

Grinwis had liever een gerichtere maatregel gezien, namelijk enkel het verhogen van de huurtoeslag. "Nu doe je het over de rug van woningzoekenden en woningcorporaties, die de opdracht hebben om jaarlijks 30.000 betaalbare woningen te bouwen. Dat maak je hiermee onmogelijk. Het betekent dat er de helft minder gebouwd kan worden."

Woonminister Mona Keijzer heeft aangekondigd ongeveer één miljard euro uit te trekken om woningcorporaties deels te compenseren. Of dat genoeg zal zijn, is de vraag. Grinwis: "Ik vind het opportunistische, kortzichtige politiek. Op korte termijn gun je een paar mensen die het hard nodig hebben wat grijpstuivers, maar je helpt ons land en onze volkshuisvesting er niet mee."