Rutte-mentor Uri Rosenthal: 'Opvolger hopelijk vrouw'

Ooit was het misschien wel de meest eervolle baan van het land: het ministerschap. Maar na elf afgetreden bewindslieden tijdens de derde regeerperiode van Mark Rutte, is dat nog maar de vraag. Waarom zou iemand nog bewindslid op het Binnenhof willen worden, met alle risico’s van dien, wanneer een functie in het bedrijfsleven met een veel hoger salaris lonkt?

Hart voor de (publieke) zaak

Op die vraag heeft Uri Rosenthal (76) een simpel antwoord: de publieke zaak. "Ik zou zeker nog een keer minister worden. Ook nu, geen enkele twijfel." Al ontkent de Rotterdammer niet dat er een boel mitsen en maren aan het vak vastzitten. "Als je de politiek in gaat, moet je accepteren dat er tegenslagen komen en vijanden altijd op de loer liggen. Soms zelfs binnen je eigen partij." Bovendien heeft elke politicus volgens Rosenthal te maken met een bepaald 'afbreukrisico'.

Maar als je hart voor de publieke zaak groot genoeg is, zijn die zaken geen enkel probleem. Zo bepleit Rosenthal in zijn nieuwe boek Als dat zou kunnen. Daarin beschrijft hij juiste én verkeerde redenen om de politiek in te gaan. "Ik spreek vaak beginnende politici namens de partij, om te kijken wat voor wijn er in het vat zit. Men moet er wel tegen kunnen dat je financiële handel en wandel en eventuele privé-escapades direct een publieke zaak worden."

Wachtgeldregeling heilig

De wachtgeldregeling voor Kamerleden en bewindslieden is dan ook heilig, wat betreft de VVD’er. Zo krijgen mensen de tijd om iets nieuws te vinden nadat hun politieke avontuur is gestrand. "Toen ik zelf minister af was kreeg ik enkele aanbiedingen van lobbyclubs, maar ik vond niet dat ik voor dat soort bedrijven kon gaan werken na de publieke zaak gediend te hebben", vertelt Rosenthal. Door de wachtgeldregeling kon hij die aanbiedingen afslaan.

Parlementaire enquête

Feit blijft dat de politiek, en dus ook politici, een roerige periode tegemoet gaat. Met drie parlementaire enquêtes (het coronabeleid, de aardbevingsschade in Groningen en de toeslagenaffaire) voor de boeg is imagoschade voor huidige en toekomstige ministers niet uitgesloten. Al moet de Tweede Kamer niet vergeten om in de spiegel te kijken, aldus Rosenthal. "Vooral bij de toeslagenaffaire is dat het geval. De veel te strenge wetgeving rondom belastingfraude die tot de schandalen heeft geleid, is destijds aangejaagd door een deel van de Kamer."

Daarom zou het parlement volgens de voormalig minister moeten overwegen om dat dossier uit handen te geven. "Bijvoorbeeld door een onafhankelijke commissie van oud-rechters aan te stellen."

Goede opvolger Rutte

Dan nog even terug naar die goede opvolger, die iedere premier op tijd in de coulisse zou moeten hebben staan als het aan Rosenthal ligt. Voldoet de leider van zijn eigen partij al aan die eis? "Mark Rutte gaat nu op voor zijn vierde kabinet en dat vertrouw ik hem zeer toe. Ik hoop dat een van de jonkies in de partij hem uiteindelijk zal opvolgen." Een naam wil de VVD-mastodont niet noemen, maar één ding staat voor hem vast: "Ik hoop dat het een vrouw wordt."