Nieuwe Europese regels gaan de online verspreiding van desinformatie tegen

Het internet zonder trollen en complottheorieën: het lijkt een utopie, maar vanaf vandaag komen we een stapje dichterbij. Na maanden van lobbyen gaat de wet waar Kim van Sparrentak zich lange tijd hard voor heeft gemaakt in. De Digital Services Act schrijft voor wat er in Europa wel en niet mag op het internet.

Transparantie op het internet

"Een van de dingen die heel belangrijk is in deze wet, is dat er meer transparantie komt", aldus Van Sparrentak. Als voorbeeld noemt de Europarlementariër Booking.com. Op die site komt nu bovenaan te staan wat de reden is dat een bepaald hotel als eerst wordt aangeprezen. Dat kan dan bijvoorbeeld zijn doordat ze een bepaalde commissie aan Booking betalen. Zo krijgt de internetgebruiker 'eindelijk' inzicht in waarom ze iets te zien krijgen op het internet, zegt Van Sparrentak.

Naast meer transparantie staat ook in de wet wat je moet doen als er illegale content op jouw website staat en is er regelgeving over manipulerende technieken. "Maar ook: wat moet je doen als een gebruiker zegt dat bepaalde content niet oké is, als je dat rapporteert?", aldus Van Sparrentak. Dat geldt bijvoorbeeld in het geval van racistische uitingen op X (voorheen Twitter). Het platform van Elon Musk mag dan niet meer zeggen dat het bij hen de uitspraken wel gedoogd worden. Volgens Van Sparrentak betekent dit dat de gebruiker meer het heft in handen kan nemen op het internet.

Desinformatie

De nieuwe wet gaat ook over het bestrijden van desinformatie. Voor desinformatie is er al langer een gedragscode, maar die code wordt nu een verplichting. Voor Van Sparrentak was het belangrijk dat de grote bedrijven geen geld meer kunnen verdienen met desinformatie. Die bedrijven moeten nu actief gaan handhaven maar bijvoorbeeld ook in gesprek gaan met gebruikers op het moment dat zij content plaatsen die niet klopt. Bovendien gaat de wet ook over het tegen gaan van haatzaaiende berichten en misbruik van persoonlijke gegevens.

Zelfregulering

De regels zijn wel op basis van zelfregulering, legt Van Sparrentak uit. Dat betekent dat de platforms zelf moeten nagaan of ze de regels zo goed mogelijk naleven. "Daarom is dit een eerste stap in het internet een stukje veiliger maken", aldus Van Sparrentak.

De grote vraag is: gaan de platforms zoals X en Facebook zich daaraan houden? Je kunt immers de weg niet plaveien met integere beslissingen van de grote techbedrijven. Maar, zegt Van Sparrentak: "Ze moeten fatsoenlijke rapportages uitbrengen van wat zij doen. Als ze zich niet genoeg inzetten, krijgen ze forse boetes, die tot wel 10% van hun jaaromzet kunnen gaan. Dus ik denk dat ze wel een beetje beducht zijn." Het is nu aan de Commissie om de regels te handhaven en de bedrijven die zich niet aan de regels houden op hun vingers te tikken.