Tweede Kamer met vakantie na chaotische formatie: 'Daarna moet echt de beuk erin'

"Dat is hartstikke goed", zegt oud-D66-Kamerlid Boris van der Ham in NOS Met het Oog op Morgen, als hem wordt gevraagd of het slecht is dat de Tweede Kamer nu met vakantie gaat. "Mensen zijn hartstikke moe, hebben de verkiezingscampagne gedaan en zijn in de kerstvakantie maar heel kort weg geweest. Mensen hebben net een chagrijnige week achter de rug met allemaal debatten en moeilijkheden. Dus lekker op de ski's, want dat doet de formatie uiteindelijk heel veel goed."

Tempo maken

De nieuwe informateur, Kim Putters, zit ook niet stil, weet Van der Ham. "Die gaat met allemaal notabelen spreken. Die koopt dus een beetje tijd en dat is verstandig." Politiek journalist Leonard Ornstein sluit zich hierbij aan. "Ik gun ze dit weekje vrij, maar daarna moet echt, zoals je vroeger zei, de beuk erin. Dan moet er echt wel even tempo gemaakt worden, want mensen hebben iets van: Waarom is deze eerste ronde geweest? Kom op, nu even actie."

Dat ze vermoeid zijn, was te merken, vindt Ornstein. "Dat zag je bijvoorbeeld heel erg aan Caroline van der Plas, die behoorlijk emotioneel werd in het debat. Pieter Omtzigt die drie dagen rust nodig had. Als je lang bij elkaar zit en je komt er niet uit, dan heb je met terugwerkende kracht nog meer chagrijn. Dan denk je van: Waar hebben we dit eigenlijk allemaal voor zitten doen? Alles wat we hierover zeggen, hebben ze zelf aan die tafel ook allemaal gezegd."

Terug bij af

Met de opdracht waarmee Putters op pad is gestuurd, is er een tweede ronde begonnen. Maar we zijn ook terug bij af, is hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Amsterdam, Sarah de Lange, van mening. "Ik denk dat de opdracht waarmee Putters nu op pad is gestuurd geen informateursopdracht is, maar eigenlijk nog een verkennersopdracht. In de eerste ronde is het alleen maar gegaan over de voorkeuren van de politieke partijen."

"Daarbij is eigenlijk vergeten goed door te vragen welke vormen van coalities men als voorkeur heeft", vervolgt De Lange. "Misschien is er wel naar gevraagd, maar dat heeft geen doorslag gegeven. Dus in dat opzicht zijn we wel weer een stapje terug. Er moet eerst nog uitgeklaard worden welke van de verschillende vormen, die gesuggereerd zijn door de verschillende partijen, realistisch zijn."

Gedoogsteun NSC

Er zal onder meer gesproken worden over een extraparlementair kabinet. "Ik denk dat Putters gaat zoeken naar een machtsbalans", aldus Ornstein."Dan denk ik dat hij uitkomt bij een minderheidskabinet van VVD, NSC en BBB, met gedoogsteun van de NSC, van Pieter Omtzigt. Dan denk ik dat je een rechtse VVD'er het beste premier kan laten worden. Dan denk ik bijvoorbeeld aan een oude vriend van Geert Wilders, Hans Hoogervorst."

Of Mark Rutte tegen die tijd nog demissionair premier is, is nog maar de vraag. Ornstein denkt van niet, want dan zou Rutte al bij de NAVO kunnen zitten. "Op 4 april valt de beslissing in Brussel, heb ik begrepen. Dan zal hij kunnen zeggen dat het belang van Nederland een ander belang is dan het belang van de NAVO. Dan zullen we zien dat waarschijnlijk Dilan Yeşilgöz even interim premier is."