De taal van Mark Rutte ontrafeld: 'Soms ontzettend duidelijk, soms ontzettend vaag'

Of je het taalgebruik van de minister-president in één woord kunt karakteriseren, dat durft Wigt niet zo stellig te zeggen. Maar supergaaf komt wel heel erg in de buurt. Niet toevallig de titel van zijn boek. "Supergaaf is informeel en dat kenmerkt hem wel – alhoewel hij ook heel formeel en deftig kan spreken. En dan die intensivering met super: dat doet heel veel. Iets is heel heftig of beelden zijn apocalyptisch."

Wat hem als docent Nederlands op het Vossius Gymnasium in Amsterdam verleidde om Ruttes spraak in kaart te brengen? "Ik vind het gewoon heel interessant om, als iemand zo effectief is in het politiek debat, te kijken waar dat door komt."

Verbale kunde Rutte aangeboren?

Wigt denkt dat Ruttes verbale kunde aangeboren is. Maar dat is niet het enige. "Hij heeft veel ervaring. Hij oefende in z’n jeugd al interviews met een vriend van hem. Rutte kijkt ook veel naar politieke debatten in het buitenland."

Wigt omschrijft Ruttes stijl als strategisch manoeuvreren. In 2017 werd hem gevraagd of-ie de PVV uitsluit. En wat zegt Rutte? Dat de kans op samenwerking nul is. Maar sluit hij ze uit? Nee. "Hij is creatief met formuleringen of definities van woorden. Op meerdere momenten in zijn politieke leven is hij in staat een heel eigen definitie aan woorden te geven – precies wat op dat moment gunstig voor hem is."

Rutte grossiert in vaagheid

Z’n tegenstanders zet hij neer als medestanders, als vrienden. "Hij is ook heel erg gericht op de overeenkomsten. De oppositie wil natuurlijk de tegenstelling benadrukken en wat Rutte dan doodleuk doet is zeggen waar ze het allemaal over eens zijn."

Soms spreekt de 'minpres' heel duidelijk, op andere momenten grossiert hij in vaagheid. "Ik vind het interessant dat 'ie soms ontzettend duidelijk kan zijn en soms ontzettend vaag. Dan zegt hij 'ik ga even heel precies antwoord geven', en dan komt er een heel wazig antwoord uit. Ik kan wel bedenken wat voor effect het heeft. Je kunt natuurlijk de tegenstander ontregelen, die kan zich dom voelen of diegene krijgt heel veel informatie te verwerken."