'De vraag is hoe verrassend de ministerraad-notulen gaan zijn'

De onthulling van RTL Nieuws dat het kabinet in 2019 doelbewust besloot de Tweede Kamer niet volledig in te lichten over de toeslagenaffaire, legt een bom onder de kabinetsformatie. Fractieleiders Kaag (D66) en Hoekstra (CDA) riepen om openheid en een nieuwe politiek, de pijlen waren gericht op Mark Rutte (VVD). Maar Kaag en Hoekstra zaten in 2019 zélf in de ministerraad en hebben zich – volgens de notulen waaruit gelekt is – dus ook schuldig gemaakt aan het achterhouden van informatie.

Demissionair premier Rutte zei er niks op tegen te hebben de notulen geheel openbaar te maken. Kaag en Hoekstra kunnen niet anders dan daarin meegaan, stelt politiek journalist Leonard Ornstein.

'Kabinet is al afgetreden'

Ornstein verwacht dat het openbaren van die notulen misschien juist voor wat lucht kan zorgen in politiek Den Haag. "Ik vraag me af hoe verrassend die notulen zullen zijn. Er is tenslotte al een parlementaire ondervraging over geweest en het kabinet heeft hierom al moeten aftreden."

Wel is het volgens Ornstein belangrijk dat nu een keer echt 'opgeruimd' wordt waar het kabinet over gevallen is. "Openbaren is denk ik verstandig. Laat die wond uit etteren zodat hier een streep onder gezet kan worden."

"Maar beoordeel het dan ook eerlijk en goed", voegt Ornstein daaraan toe. "We moeten oppassen voor de waan van de dag."

Bestuurscultuur

Het onderlinge vertrouwen heb je niet in dagen of weken hersteld, denkt Ornstein. Wat hem betreft zou 'bestuurscultuur' prioriteit nummer één van de verkenner en later formateur moeten zijn. "Om snel nieuw vertrouwen op te bouwen en de Binnenhofse perikelen, die echt wel groot zijn, op te lossen. Daar moet hard aan gewerkt worden, dus zet iemand op bestuurscultuur."

"En dan niet alleen op het Binnenhof, maar ook bij uitvoeringsorganisaties. Dit zou op het lijstje van belangrijke onderwerpen als klimaat, rechtsstaat en stikstof moeten. Zet dit nou hoog." Volgens Ornstein is het wel belangrijk om in het oog te houden dat we in een grote internationale crisis zitten en er daarnaast nog tal van grote problemen zijn waar een oplossing voor gevonden moet worden.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.