Freek de Jonge mist de morele kaders van het verleden

“Ik zal niet zeggen dat ik nostalgisch verlang naar het verleden, maar ik heb wel die plattelandshunkering van gewoon gezellig met elkaar omgaan.” In zijn boek beschrijft de Jonge, telg uit een domineesgeslacht, de familiegeschiedenis van zijn grootvader en vader. Het boek speelt tussen 1900 en 1950, maar schetst een beeld van een samenleving die we nu uit het oog verloren zouden zijn.

Pleit De Jonge dan voor een terugkeer van de zuilen? Dat niet, want: “God is niet zo makkelijk meer in de hoofden van de mensen te krijgen.” Maar, in de beperkingen van de zuilen school wel een grotere vrijheid dan in wat hij anno nu ‘de ongeremdheid’ noemt. “In de ongeremdheid kom je voor zoveel keuzes te staan, dat je bijna geen vorming kunt geven aan je leven. Dan ren je van het ene spektakel naar het andere.”

Een deel van de ontevredenheid in de huidige samenleving, is volgens De Jonge daarnaast terug te voeren op opvoeding. “Hoe voed je je mensen op? In mijn jeugd was het gezin de hoeksteen, je had de zondagsschool, op de lagere school kreeg je de verhalen over de vaderlandse geschiedenis. Dat is vormend.” Nu heeft De Jonge de indruk dat die saamhorigheid nog heel moeilijk te vinden is.