Formatie duurt tot na de zomer: 'Ik vraag me af of er een stabiel kabinet kan worden gevormd'

De Kamer debatteert volgende week over hoe het nu verder moet met de formatie. In het verslag van informateur Kim Putters staat dat de formerende partijen hun heil zoeken in een 'programkabinet'. Wat volgens Volt-fractievoorzitter Laurens Dassen een label is voor een andere term die al weken in het nieuws langskomt: het meerderheidskabinet.

Dassen: "Dit verhult aan de achterban van bijvoorbeeld NSC en VVD, waarmee ze voor zichzelf goedpraten dat ze met de PVV in een kabinet kunnen stappen. En, ik kan niet genoeg benadrukken dat dat de uitkomst is die het allerbelangrijkst is. Tot gisteren was het niet goed denkbaar dat een radicaal rechtse partij meedoet aan de formatietafel."

Twijfels over stabiel kabinet

Volgens de fractievoorzitter van Volt is in ieder geval één ding zeker: "De onderhandelingen gaan duren tot na de zomer." Want, zegt Dassen, de PVV, BBB, NSC en VVD zijn het maar over één ding eens: "Dat er minder buitenlanders moeten zijn. Hoe dat dan precies moet, daar zijn ze het dan weer niet over eens. Over alle andere fundamentele zaken zoals de steun voor Oekraïne, zijn ze het niet over eens. (...) Ze zijn het niet eens over stikstof, niet over klimaat, ze zijn het niet eens of ze wel ín de Europese Unie moet zitten." Dus, concludeert Dassen: "Ik vraag me af of het een stabiel kabinet gaat zijn dat Nederland verder gaat brengen."

Geen Wilders I

Iets anders wat deze week naar buiten kwam, is dat Geert Wilders geen premier van Nederland zal worden. Zelf noemde hij dat 'unfair', 'ondemocratisch' en 'staatsrechtelijk onjuist'. Dassen: "Dat is natuurlijk onzin. (...) Wilders is de nestor van de Kamer en gaat gelijk de fout in. (...) Ik kan me voorstellen dat dit gedaan wordt vanuit gemeenschappelijk belang. Maar als je dat écht vanuit gemeenschappelijk belang doet, dan ga je daarna er niet een drama van maken. (...) Dan ben je eigenlijk campagne aan het voeren. Dan ben je niet dit aan het gebruiken om te zorgen dat je tot een stabiel kabinet komt."

Bovendien is het niet zo dat de grootste partij het recht heeft op het premierschap, legt Peter Kee uit: "Dat is geen wetmatigheid." In het verleden is het meermaals gebeurd dat de grootste partij niet de premier aanleverde. De vraag is nu wel: wie wordt dan wel premier? Op de vraag of Dassen dat wil doen, is hij duidelijk: "In de statuten van Volt staat duidelijk dat je niet op persoonlijke titel voor een ander politiek ambt kan aantreden, dan moet je je lidmaatschap opzeggen."