Afzwaaiende Dijkhoff: Politici, neem mensen mee in je denkprocessen

Dijkhoff vertelt dat hij ervan overtuigd is dat veel meer politici dit soort denkprocessen hebben. Alleen "je ziet het zo weinig." Dat komt volgens hem omdat politici bang zijn dat hen wordt verweten van standpunt te veranderen. "Dat is in mijn ervaring alleen maar een probleem op het Binnenhof. Dan heet het een ‘draai’ of weet ik wat. Terwijl mensen buiten het Binnenhof echt wel snappen dat het raar is, dat als je ergens tien jaar werkt je nog nooit een nieuw inzicht hebt gekregen. Ik denk dat het gezond is om mensen mee te nemen. Het risico is dat je dan een keer verkiezingen verliest, maar ik zal verklappen aan politici: dat risico zit er ook in als je het niet doet." Dijkhoff denkt dat het bijdraagt aan bijvoorbeeld het begrip bij kiezers waarom partijen met andere uitgangspunten toch goed samen kunnen werken.

Eerlijker belasten multinationals

Een onderwerp waar Dijkhoff zijn VVD van koers doet veranderen, is het heffen van belastingen en zijn blik op internationale handel. "Je ziet dat internationale bedrijven zo machtig kunnen worden en in het internationale circuit zo handig, dat ze ook aan hun tegenprestatie (het betalen van belasting) kunnen ontkomen." Dijkhoff wil dat internationale bedrijven eerlijker belasting gaan betalen in Nederland. En benoemt daar expliciet de techbedrijven bij.

"Het is nu vrij willekeurig. Als jij en ik iets kopen bij iemand die hier een pand heeft, dan draagt dat meer bij aan onze samenleving dan wanneer we dat doen bij iemand die alleen een online dienst aanbiedt. Het is logisch dat het zo gegroeid is, want toen we die belastingen verzonnen was die (online) mogelijkheid er nog niet." Dijkhoff pleit ervoor om de grondslag waarop belastingen nu worden geheven, bijvoorbeeld vestigingsland en het aantal werknemers, te veranderen.

Hij erkent dat dit een ander geluid is dan wat de VVD voorheen liet horen. Waarbij de focus vooral lag op het creëren van een zo aantrekkelijk mogelijk vestigingsklimaat voor (internationale) bedrijven door voor hen de belastingen juist te verlagen. "Het is het geluid dat de afgelopen vier jaar bij ons is veranderd. Ik wil nog steeds grote bedrijven hier hebben. Maar daarom moet je ze ook belasten als ze niet hier zijn."

Nederlandse allergie voor verschil

Ook legt hij zijn wens voor een sterke overheid uit. Een overheid die in staat is om maatwerk, de menselijke maat, te leveren. "Het probleem, hier in Den Haag ook, is: wij maken systemen. Wetten, beleid, principe-afspraken. En mensenlevens zitten nu meestal in de praktijk, in de uitvoering. Het grote risico is dat mensen die in de uitvoering werken, gedwongen worden alles in het systeem te stoppen en niet aan een bel kunnen trekken."

Als voorbeeld noemt hij het bedrijf Toyota. "Daar hebben ze een koord hangen. Daar mag iedere werknemer aan trekken en zeggen: ik doe alles volgens het systeem en volgens het boekje, maar als ik hier de uitkomst zie… volgens mij kan dat niet de bedoeling zijn." Wat Dijkhoff betreft zou zo’n melding overal en altijd moeten kunnen. Hij pleit daarom voor meer vertrouwen in de mensen op de werkvloer om een ‘judgement call’ te maken als ze zien dat iets anders uitpakt dan bedoeld.

In de praktijk betekent dit, kort door de bocht, dat ambtenaren meer ruimte zouden moeten krijgen om regels in bepaalde gevallen anders te interpreteren of naast zich neer te leggen. "Wij in Nederland hebben een soort allergie voor verschil. Van een afstand vinden we gevallen gelijk, terwijl die dat in de praktijk niet hoeven te zijn. Dan vinden we het oneerlijk als daar een verschillende behandeling in is." Hij concludeert zelf vervolgens al: "Dan krijg je straks dat er in Rotterdam iemand anders behandeld wordt dan in Amsterdam. Maar die verschillen hebben we nu ook al, en we hebben ook de lokale democratie die dat kan controleren."

Dijkhoff keert op eigen initiatief na de verkiezingen van maart 2021 niet terug in de Tweede Kamer.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.