Hoe conservatief is Nederland?

De aankomende verkiezingen roepen de vraag op of Nederland wil behouden wat het heeft. Worden we met zijn allen conservatiever? Kijk je naar de peilingen, waarin zowel NSC van Pieter Omtzigt als BBB het goed doen, zou je het bijna denken. En dan laten we al die andere gematigd tot oerconservatieve partijen voor het gemak nog even buiten beschouwing.

Conservatisme is van alle tijden

Volgens dr. Geerten Waling is deze tendens niet nieuw. Nederland was altijd al conservatief. Kijk maar naar de eertijdse populariteit van confessionele partijen, die in de regel behoudende standpunten propageerden. Ondanks de ontzuiling, leeft hun conservatieve gedachtegoed nog steeds voort in veel van de huidige partijen. En dus ook in de hersenpannen van onze landgenoten.

Conservatief versus progressief wordt wat prof. dr. Ewald Engelen betreft vernauwd tot een culturele strijd. Dit vindt hij zonde. Bestaanszekerheid is volgens hem namelijk een veel elementairder subject dan deze 'kleine culturele twistpunten' zijn. Sterker nog, volgens Engelen staat deze cultuurstrijd in de weg dat er weer echt brede volksbewegingen ontstaan in Nederland. Zodoende blijft Den Haag eindeloos halve compromissen sluiten.

Crises en stemgedrag

Hebben de huidige crises dan nog invloed op de aantrekkingskracht van conservatieve ideeën? Dr. Mariken van der Velden ziet in elk geval dat politici tijdens verkiezingen altijd goed zijn in het creëren van een crisisgevoel. En wat betekent dat vervolgens voor de keuzes in het stemhokje? Ten tijde van tegenspoed blijken kiezers toch vaak voor heren te gaan, omdat zij nog altijd gelden als het stereotype 'sterke leider'. En daar heeft de bevolking in donkere tijden nu eenmaal behoefte aan.