Investeren als Kamerlid of minister? 'Dit is meer een kwestie van politieke wenselijkheid'

Hoekstra deed volgens hem niks verkeerd met zijn persoonlijke investering. "Het is niet verboden. Maar het is wel een kwestie van politieke wenselijkheid." Als Kamerlid had Hoekstra vrij spel, legt de hoogleraar uit. "Er geldt geen registratieplicht voor financiële belangen, zoals dat voor nevenfuncties wel geldt."

Strenger voor de minister

Dat wringt, vertelt Bovend'Eert ook. "Als je transparantie naleeft over nevenfuncties en -activiteiten, dan zou je ook de lijn kunnen doortrekken naar financiële activiteiten. Als je een heel groot aandelenpakket hebt, kan dat je functie immers ook beïnvloeden." In sommige andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, is dat vanaf een bepaald bedrag wél verplicht.

Wie eenmaal door wil stromen naar een positie als minister, moet wel aan extra voorwaarden voldoen. "Dan moet bijna altijd aandelen van de hand worden gedaan. Dan is het niet meer verenigbaar." Voor de minister van Financiën geldt bovendien dat ook in openbare fondsen investeringen niet toegestaan zijn. "Die afspraken maak je met de formateur voor je begint."

Weinig controle

Toch is de controle niet heel streng. "Er is een blauw boek met een handleiding voor ministers. Maar er wordt matig gecontroleerd. Het zijn geen harde regels, maar informele afspraken. Het is op basis van vertrouwen."

En dat vertrouwen, dat wordt daardoor soms geschaad. Bijvoorbeeld toen Cora van Nieuwenhuizen dit jaar bekendmaakte bij een energielobbygroep te gaan werken. "Ze had dat moeten mededelen, maar deed het niet. Je kan veel beter een fatsoenlijke regeling maken om dit te voorkomen."