Hoe economisch afhankelijk is Nederland van de Verenigde Staten?

De grote vraag is of Nederland verweven of afhankelijk is van de Amerikaanse economie. Volgens Lanser moeten we van dat eerste uitgaan. "Het heeft ons ook gewoon een heleboel opgeleverd, zowel qua technologische ontwikkeling als dat we hebben kunnen profiteren van de wederbouw na de Tweede Wereldoorlog."

Kleine open economie

Nederland is al sinds de 17e eeuw economisch verweven met de VS. "We zijn gewoon een kleine open economie, dus we zijn open naar andere landen, meer dan op sommige andere onderdelen in Europa", verklaart Lanser. En an WOII stelde Amerika zich op als "grote broer" van Europa, wat zorgde voor een bepaalde bescherming waardoor we weer konden opbloeien.

Cloud

Maar inmiddels schuift het steeds verder richting afhankelijkheid, gaat Lanser verder. En dat is vooral op technologisch vlak, zoals de hoeveelheid data die we opslaan in de Cloud. "Daarmee ben je ook je zeggenschap kwijt als daar iets gebeurt. Dan ligt een groot deel plat", zegt de onderzoeker.

De Cloud is namelijk voor 80 procent in handen van de VS. "Daar hebben we de aansluiting verloren", stelt Lanser. Daarom zou Nederland in moeten zetten op technologische innovatie. "Dat zullen we gezamenlijk moeten oppakken, dat kunnen landen niet alleen."

Investeringen

De Nederlandse economische afhankelijkheid heeft volgens Lanser "deels" te maken met de investering die de VS doen in Nederland. "Amerika investeert voor 1500 miljard in Nederland. Daarmee hebben ze ook een stuk zeggenschap", aldus de onderzoeker. Naar schatting hebben de VS voor 15 procent zeggenschap in Nederlandse bedrijven.

Euro en dollar

Daarnaast zijn de euro en dollar aan elkaar gekoppeld. "Er worden heel veel transacties in dollars uitgevoerd. Dus onze schulden en bezittingen zijn voor een deel in dollars", zegt Lanser. Europa heeft door middel van de kapitaalmarktunie geprobeerd wat tegenwicht te bieden en de euro sterker te maken, maar "die is gewoon nog niet voltooid."

Waardeverandering

Mocht dat wel gebeuren en er is een monetaire verandering in de VS, bijvoorbeeld als daar de rente omhooggaat, komt er een waardeverandering van de euro ten opzichte van de dollar. "Daarmee worden ook onze bezittingen meer of minder waard, maar ook onze schulden meer of minder waard", verklaart Lanser.

China

Amerika-expert Kenneth Manusama merkt dat Amerika meer op zichzelf wil staan en zich tegelijkertijd meer lijkt te richten op China. "Dat nu de grote concurrent. En Europa wordt niet zozeer gezien als een bondgenoot in dat conflict met of conflict over die concurrentie met China", zegt Manusama. "Europa moet er op bedacht zijn dat het echt alleen zal moeten opereren op al die vlakken."

Conflict

Lanser maakt zich daar minder zorgen over. "We hebben het ook nodig, we kunnen niet zonder. Het heeft ons ook veel gebracht en het brengt ons ook nog steeds veel. Dus waar we naar zoeken is: hoe schuiven we die balans? Want de balans is scheef." Manusama vreest voor wat er komen gaat. "Ik ben juist bang dat die verwevenheid tot afhankelijkheid gaat leiden, tot meer openlijk conflict tussen Europa en Amerika, als Amerika zich daar iets van van los wil trekken."