Van Zanen: stop met 'gespeculeer' en laat verkiezingen doorgaan

Miljardensteun

Jan Van Zanen is sinds juli 2020 burgemeester van Den Haag en daarvoor burgemeester van Amstelveen en Utrecht. Sinds 2015 is hij ook de voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Hij laat er geen misverstand over bestaan in het NPO Radio 1-programma 1 Op 1. Het kabinet moet met onmiddellijke ingang over de brug komen met extra miljardensteun. "Daar zet ik vol op in. Zo is er bij jeugdhulp al jaren fors bezuinigd en is er niks gedaan om die tekorten aan te vullen. We kampen daar met een tekort van 1,7 miljard."

En dat is niet de zoveelste waarschuwing van een burgervader die meer geld wil zien richting het inmiddels demissionaire kabinet Rutte, bezweert VVD-prominent Van Zanen. "We liggen niet zomaar op een stapeltje van claimers. Wij zijn mede-overheid. Wij zorgen voor onze inwoners, voor de zorg en voor onze jeugd. Ook in deze barre tijden."

Geen klein bier

De snel gemaakte rekensom van presentator Sven Kockelmann is dat de Nederlandse gemeenten dan goed zijn voor een claim bij de rijksoverheid ter waarde van maar liefst 5 miljard voor de komende jaren. Dat is in elk geval niet incorrect, volgens Van Zanen. "Gemeenten zijn geen klein bier. We hadden dat bedrag allang moeten hebben." Om er aan toe te voegen: "We hebben een taak en daar horen knaken bij."

Maat vol

De 352 gemeenten in Nederland hangen financieel in de touwen als gevolg van de coronacrisis, maar kampten in de jaren daarvoor ook al met grote geldtekorten mede als gevolg van het rijksoverheidbeleid.

Voor Van Zanen is dan ook de maat vol. Als het gemeentefonds niet wordt verruimd en de verhouding tussen rijk en gemeenten niet wordt gelijkgetrokken en de zogenaamde 'opschalingskorting' niet van tafel verdwijnt, dan gaan gemeenten niet meer in gesprek met een volgend kabinet over de uitvoering van gemeentelijke taken. "Dan gaan we helemaal niet praten over nieuwe taken", aldus de voorman van de koepelorganisatie van de gemeenten van ons land.

Gemeenten creperen

Van Zanen rekent er op dat het kabinet zo snel mogelijk met extra geld over de brug komt. "Ik ga er vanuit dat die afspraak nu gemaakt kan worden. Regel dit nog voor de verkiezingen. Gemeenten creperen. Denk hoe moeilijk het bijvoorbeeld is met het overeind houden van publieke voorzieningen, zoals bibliotheken en zwembaden." Kabinet, regel dan ook dit per direct, is de hartenkreet van Van Zanen. "Mijn inwoners zijn ook niet demissionair."

De vermaningen van Van Zanen vormen een opmaat naar de Algemene Ledenvergadering van de VNG, die vrijdag plaatsvindt. Naast de eis van fors meer geld erbij, krijgt dan dit agendapunt prioriteit: meer vrijheid voor gemeenten om met een 'menselijke maat' om te gaan met hun burgers.

Kamerverkiezingen

Vandaag op de kop af is het precies vijf weken tot de Kamerverkiezingen. Verkiezingen die blijven leiden tot hevige discussies. Zo zochten enkele OMT-leden de publiciteit door hun ernstige zorgen te uiten of de stembussen überhaupt wel open kunnen met de dreiging van de derde corona-golf. Daarbovenop blaast de Partij voor de Dieren in de bus door via de rechter af te dwingen dat iedereen straks per post kan stemmen. En dus niet alleen de zeventig plussers.

Bangmakerij

Tot nu toe blijft verantwoordelijk minister Ollongren herhalen dat alle voorbereidingen op rolletjes lopen en de verkiezingen op 17 maart gewoon door kunnen gaan. Tegen die tijd is de avondklok hopelijk voltooid verleden tijd en staat er in principe niets in de weg om onze stem uit te brengen, beaamt burgemeester Van Zanen. "Alle maatregelen zijn er om die verkiezingen voor iedereen veilig en eerlijk te laten verlopen."

Geen woorden, maar daden wat hem betreft. "Hou op met het gespeculeer hierover, daar wordt iedereen zenuwachtig van. Laten we het gewoon proberen en ermee doorgaan. Al die bangmakerij. Hou ermee op."

Het voorstel van de Partij voor de Dieren om iedereen per post te laten stemmen, verwijst Van Zanen dan ook naar de prullenbak. "Dat moeten we nu helemaal niet. Is ook organisatorisch veel te ingewikkeld."

Publieke zaak dienen

Overigens tekende Sven Kockelmann nog een klemmende oproep op uit de mond van de voormalige VVD-partijvoorzitter richting alle inwoners van Nederland en dan vooral richting jongeren. Raak of blijf actief betrokken bij de lokale politiek, is de dringende boodschap van Van Zanen. "Niets is mooier dan enkele jaren van je leven te geven aan de democratie en om de publieke zaak te dienen."

Tegelijkertijd kan Van Zanen zich goed indenken dat de taken voor gemeentelijke politici nu extra zwaar op de maag liggen. "Het is lastig als je alleen maar tekorten aan het verschuiven bent." Van Zanen hoopt in elk geval op "perspectief" voor gemeenten en blijft benadrukken dat gemeenteraadsleden en wethouders broodnodig zijn in deze "grimmige tijden" van polarisatie en lockdown maatregelen. "Juist nu is het goed om je tijd en energie te geven aan de publieke zaak."