Oud-staatssecretaris van Defensie uit zorgen: 'Voor het eerst gevoel dat we niet in winnende team zitten'

Om dat te bereiken moeten "een aantal heilige huisjes omver worden gegooid", vervolgt Van der Maat. "Het vraagt om leiderschap en eenheid. In onze Westerse liberale democratie hebben we alles tot in de puntjes geregeld. Maar het is even iets belangrijker dat het geheel nu wordt versterkt, in plaats van dat het laatste individuele belang wordt beschermd."

"We kunnen beter achteraf sorry zeggen dat we een paar begrotingsregels niet hebben gehaald, dan dat we achteraf zeggen dat we niet op tijd klaarstonden." De oud-staatssecretaris noemt het daarom "tactisch onhandig" dat de Tweede Kamer voor de motie van Joost Eerdmans heeft gestemd tegen de Europese defensieplannen. "Als je de realiteit onder ogen ziet, is er maar één prioriteit. We moeten onze grens zelf kunnen verdedigen. Je moet niet met het boekhoudersvingertje zwaaien."

'Urgentie was er toen ook'

Van der Maat geeft aan dat Europa veel eerder had moeten beginnen om de eigen defensiecapaciteit te versterken. "De urgentie was er toen ook, maar het tempo waarin alles moet is iets heel anders." De snelheid waarin dat nu gebeurt, doelend op het ReArm Europe-plan van de Europese Commissie, stemt hem tevreden. "Het tempo waarin de strategie die Europa moet lopen gerealiseerd moet worden is veel hoger dan wat ik had kunnen voorspellen."

Ook ziet hij dat er een eenheid ontstaat tussen Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland, die een voortrekkersrol op zich nemen. Met name Duitsland zet "historische stappen voorwaarts", door leningen aan te gaan voor maximaal 500 miljard euro.

Met de lening zou Duitsland het grootste schuldenpakket aangaan in de recente Duitse geschiedenis. "Dat zijn goede ontwikkelingen. Ze laten zien wat leiderschap betekent. Laat Den Haag daar morgen in een debat goed over nadenken", roept Van der Maat op. "Eenheid is belangrijker dan dat je voor 101 procent je eigen wil wil hebben."

Hij is ook verheugd dat Frankrijk een "stap voorwaarts" zet in het atoomprogramma. Maar op de vraag of Nederland Franse atoomwapens moet plaatsen onder de nieuwe onderzeeërs van Franse makelij, wil hij niet antwoorden. "Dit is iets om in stilte en diplomatiek uit te denken."