Hoe politiek netwerken ook negatieve gevolgen kan hebben

Groepsdynamiek

Bij netwerkcorruptie vormen mensen die elkaar kennen een exclusief netwerk en sluiten daarmee anderen uit. Dezelfde types vinden elkaar steeds terug en beïnvloeden elkaar, al doen ze het onbedoeld. "Uiteindelijk wordt dat een netwerk dat een beetje naar binnen gekeerd raakt, waar weinig kritisch geluid is", zegt Slingerland. Het probleem daarbij is de groepsdynamiek, een ethische blindheid.

De netwerken vinden elkaar niet alleen in de politiek maar ook daarbuiten. "Zo zie je oud-politici vaak in belangrijke functies terugkomen", zegt Slingerland. Ze mist dat hier kritische vragen over gesteld worden.

Gemiste kans

De politieke partijen zouden "deugdelijk bestuur" hoger in het vaandel moeten hebben staan, vindt Slingerland. "We zitten in een periode waarin de democratie onder druk staat. We zien allemaal typen dreigingen, de opkomst van populisme en complotdenken. De voedingsbodem daarbinnen is ook wel ondeugdelijk bestuur van de afgelopen jaren."

Een aantal partijen heeft het al in hun programma staan. "Bij NSC staat deugdelijk bestuur vooraan in het verkiezingsprogramma. Ik denk dat het bij heel veel partijen een gemiste kans is om daar niet nu al een blijk van te geven."

Sociaal kapitaal

Slingerland haalt ook het onderzoek Eigentijdse ongelijkheid aan van het Sociaal en Cultureel Planbureau. "Dat laat zien dat de onderklasse van onze samenleving helemaal niet aangehaakt is op dit soort netwerken", meldt de lector weerbare democratie. "Daarin zie je dat de mate van sociaal kapitaal de belangrijkste voorspellende waarde is als het gaat om bestaanszekerheid. Als je geen netwerk hebt én de netwerken vinden jou niet, is de kans dat jij maatschappelijk en economisch mee kan komen beperkt."