Geert Milders? Mensen veranderen niet écht van karakter, ook Wilders niet, denkt psycholoog

Wester vindt het niet zo’n punt dat Wilders ineens milder lijkt. "Een andere functie vraagt andere dingen", vindt hij. Andere politici zijn óók van toon veranderd, zegt Wester: "Wim Kok was een felle vakbondsleider met harde teksten, maar die bleek ook gewoon premier van alle Nederlanders te kunnen zijn", vertelt hij.

Ook qua standpunten is Wilders door de jaren heen veranderd, maar dat doen alle politici. "Je kunt niet van mensen verwachten dat ze 22 jaar precies hetzelfde zeggen." Volgens Wester moet Wilders een kans krijgen om het te laten zien of hij deze rol ook aan kan: "Dan kunnen kiezers daar een oordeel over vellen."

Maskertje

Maar kun je écht van persoonlijkheid veranderen? Volgens psycholoog Lennard Toma niet. Mensen veranderen niet echt van karakter, ook Wilders niet, maar ze kunnen binnen die persoonlijkheid wel bepaalde karaktertrekken meer naar voren brengen, vertelt hij, op basis van het doel wat ze willen bereiken. "Dat zou met Wilders ook kunnen zijn. Op basis van zijn nieuwe doel – in plaats van de oppositie in het Torentje te gaan – zich anders voordoen", vertelt hij.

Het hoeft natuurlijk helemaal niet dat Wilders nu ineens zichzelf niet is. Misschien is de PVV-leider juist nú wel veel meer zichzelf, vertelt hij. "Misschien heeft hij wel een maskertje opgezet als oppositieleider."

'Blijf waakzaam'

In het debat over de verkiezingsuitslag en de verkenning, afgelopen woensdag, werd Geert Wilders door GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans vergeleken met Bruce, de haai uit de Disneyfilm Finding Nemo (zie foto). Die haai heeft zichzelf voorgenomen om vegetariër te zijn, maar zodra hij bloed ruikt, wordt hij weer zijn normale, bloeddorstige zelf. Zo is Wilders ook, denkt Timmermans: nu is hij mild, maar voor je het weet is hij weer zijn oude, felle zelf.

"Een pakkende vergelijking", vindt deskundige op het gebied van politieke communicatie Bert Bakker van de Universiteit Utrecht. Hij denkt dat kiezers en journalisten waakzaam moeten blijven. "Hij heeft toch wel standpunten waar je je qua democratie wel zorgen over kunt maken. We hebben in andere landen, zoals Polen, wel gezien dat als er antidemocratische bewegingen beginnen, het moeilijk is om dat stop te zetten", vindt hij.

Ja, Wilders klinkt milder, maar zijn programma is nog radicaal: "En deel van de PVV-kiezers heeft ook niet zoveel problemen met antidemocratische standpunten."