Waarom is het voor ex-gedetineerden zo moeilijk om op het rechte pad te blijven?

Bram gaf zich na zijn misdaad zelf aan bij de politie: 'Ik kan helemaal niet tegen buiten zijn', zei hij. Podcastmaker Marjolein Knol volgt ex-gedetineerden Bram en Harry in Buiten de Muren een jaar lang op hun weg terug de samenleving in. Ze is verbijsterd als ze hoort dat Bram meteen weer terug de gevangenis in moet. Want Bram was juist van plan het allemaal anders te doen.

Gabber met kale kop

Waarom is het zo moeilijk op het rechte pad te blijven? In aflevering vier verdiept Knol zich in het verleden van Bram en Harry. Bram raakte als kind al verslaafd aan cocaïne, zijn moeder was psychotisch en zijn vader gewelddadig. Hij was een gabber met een kale kop die veel drugs gebruikte, hij pleegde diefstallen en overvallen. Af en toe moest hij daarvoor de gevangenis in. In zijn cel hangt een kaartje van zijn zus met daarop vier woorden: 'Eerst zien, dan geloven.'

Misbruikt

Ook Harry, die twee mensen doodde, heeft een onveilige jeugd gehad. Zijn moeder was labiel, haar vriend misbruikte Harry toen hij een kleine jongen was. Als hij ontdekt dat zijn zus hetzelfde is overkomen, wordt volgens hemzelf de kiem voor zijn agressie gelegd. "Die gasten ga ik pakken. Niet voor mij, maar wat ze m’n zus hebben aangedaan. Ik ben het op mijn manier gaan oplossen."

Wij tegen zij

Als je opgroeit in angst, bepaalt dat de manier waarop je de wereld om je heen ziet, vertelt Officier van Justitie Disa Jironet. "Het voelt alsof de wereld tegen je is. Dat begint al van jongs af aan. Vaak ontstaat er een gevoel van wij tegen zij, of ik tegen de rest. Dan ben je sneller geneigd een misdrijf te plegen, want je bent de rest van de maatschappij niets verschuldigd."

'Wij tegen zij' geldt andersom ook: als je iets crimineels hebt gedaan, hoor je er niet meer bij. "Terwijl we vreemdgaan, of de eikelige partner uithangen ook niet oké vinden", zegt Jironet. "Maar dat is niet verboden, dus word je niet meteen verstoten. Die harde scheiding tussen strafbaar gedrag en niet strafbaar gedrag, plaatst de mensen die strafbaar gedrag hebben gedaan buiten de normale samenleving."

Buiten de Muren

Buiten de Muren, een podcast over kansen krijgen en kansen benutten. Een productie van Autres Directions en Aldus' producties voor NTR, DOCS en NPO Radio 1. Mede mogelijk gemaakt door het NPO-fonds. De podcast is in je favoriete podcastapp en via de website of app van NPO Radio 1.