Wie zijn de Moslimbroeders en waarom zijn ze zo populair?

Volksbeweging met een toekomstvisie

De islamitische volksbeweging ontstond in Egypte. De grondlegger Hassan al-Banna is de zoon van een horlogemaker en groeide begin twintigste eeuw op in een klein dorp, niet ver van Cairo. Zijn visie van een ideale samenleving waar de islam de oplossing is voor alles, leidde bijna een eeuw later in een aantal landen in het Midden- Oosten en Noord-Afrika tot grote verkiezingswinsten voor zijn erfgenamen. Dat is in een notendop het succesverhaal van de Broederschap.

'Islam is de oplossing'

'Islam is de oplossing', zo luidt de slogan van de Broeders. En dat doet het goed om kiezers aan te trekken. ''Wat is de islam? Het kan niet dat een definitie de oplossing is. En de oplossing voor wat?'', zegt Laila al- Zwaini, die ook jurist is en met een kritisch oog de politieke islam beschouwt. Hoe dan ook trekken de politieke partijen die loyaal zijn aan de Ikhwaan, zoals Broeders in het Arabisch worden genoemd, grote getalen naar de stembus in landen als Jemen, Marokko, Egypte en Tunesië na de opstanden 10 jaar geleden.

''Hassan al- Banna richtte de Moslimbroederschap op als een tegenbeweging tegen kolonialisme. Maar het gaf de mensen ook wat de staat naliet: zorg, onderwijs, huizen en voedsel'', legt al-Zwaini uit. Dat verklaart ook hun populariteit. In Egypte zijn er ook concrete voorbeelden van mensen die naar de stembus werden gelokt met beloftes voor geld of een voedselpakket. ''De liberale -en linkse partijen waar veel jongeren op zouden stemmen, die waren helemaal niet georganiseerd.''

Organisatie met verschillende gezichten

De organisatie is divers en bestaat uit verschillende soorten mensen. Een bekend gezicht is de prominente activist Tawakkul Karman. De Jemenitische nam namens een Broederschap-partij deel aan de verkiezingen in haar land, net na de Lente-protesten in dat land. Deze vrouwenrechten-activiste kreeg voor het organiseren van de protesten in 2011 de Nobelprijs voor Vrede.

De broeders en zusters van de islamitische beweging zijn van verschillende pluimage. ''Maar we moeten voorzichtig zijn met de Moslimbroeders. Ze hebben nog niet bewezen dat ze in staat zijn om mee te bewegen met de moderne tijd en de eisen van burgerschap, dat iedereen gelijk is voor de wet'', zegt de arabist tegen Abdou Bouzerda. Ook wat de organisatie precies wil en wat invoering van de islamitische wet precies inhoudt, is nog open.

Luister de eerste afleveringen van De Arabische Lente: 10 jaar later in NPO Luister, via de VPRO, NPO Radio 1 en alle andere populaire podcast-platforms.

Meer verhalen over en uit het buitenland?

In VPRO's Bureau Buitenland zijn dagelijks tussen 19.00 en 19.30 uur diverse, diepgravende en verrassende geluiden over en uit het buitenland. Luister hier alle afleveringen.