Vaccinatievoorrang voor Olympiërs, logisch of overdreven?

Ja, eerder uit sensatiezucht (welke BN-'er gaat hier voor zijn beurt?) werd dat ineens even nieuws, want ranzigheid kent geen grenzen, nietwaar? In die dagen dat dit grote nieuws passeerde, speelde ook al de vraag of de Nederlandse Olympische deelnemers met voorrang op hun leeftijdgenoten konden worden geprikt.

Natuurlijk snapte iedereen dat diegenen die straks in Tokio hun kunsten mogen vertonen in de aanloop naar de Spelen 'heel' moesten blijven en zei een groot gedeelte van mijn omgeving direct 'om hoeveel mensen gaat het hier nu werkelijk'? Maar toch was er geen consensus van meningen en hinkten velen op meerdere gedachten. Het leek haast een klein nationaal dilemma te worden of al te zijn.

De nuchtere Nederlander

De nuchtere Nederlander dus. Die mensen die straks in juli waarschijnlijk soms wel even naar televisiebeelden uit Tokio gaan zitten kijken en geïnteresseerd Neerlands hoop in bange sportdagen gaan volgen, moesten nu ineens een mening hebben over het prikbeleid.

Gaan 'we' winnen? Hoe goed gaan 'onze' hockeyvrouwen spelen, kan Ranomi Kromowidjojo het nog steeds, wordt Mathieu Van der Poel de Bart Brentjens van nu? Hoe hoog eindigen 'we' in het medaille-landenklassement, hetgeen overigens een officieuze kul-waardering is, opgezet door de publiciteitswereld. Dat was sportgerichte kost, maar nu kwam dat prikken erbij en moesten we er een mening over gaan hebben.

De vraag was toen en onlangs: mogen we die sportmensen uit hun rij laten stappen en hen flink voorrang geven op hun leeftijdgenoten die (nog lang) niet aan de beurt zijn. Zoals zo vaak in deze tijden leidde het tot ferme discussies, ging het over het verlenen van privileges en riepen mensen meteen 'als je ze helemaal heel en in vorm aan de start wilt krijgen, is dit een vereiste'. Dat laatste klonk wat geforceerd, want waarom vereist?

Ik denk zo maar dat al heel wat mensen binnen ons prikland op één of andere manier voorgedrongen zijn en dat er best een mooi lijstje van 'Van Rossumpjes' voor handen is. Overal zijn er linkmichels aan te treffen die zich, op een of andere manier, een vroege prikplaats hebben verworven. In het fluistercircuit gingen bepaalde namen al rond, maar ach, waarom aan 'namedropping' te doen?

Hopelijk een dagje rillingen

Als er werkelijk mensen waren die op basis van hun nationale (of zelfs internationale) bekendheid een paar weken eerder de mouw mochten opstropen, dan zij dat zo. Ik hoop dat die lieden tevreden waren met hun acties en voor de rest basta. Er nog verder woorden aan besteden, is al te veel. Ook zij kregen even een pijnlijke arm en een dagje lang rillingen, mag ik toch ernstig hopen.

Maar dan die sportmensen. Uitgerekend op de dag dat het onwezenlijke geklungel van AstraZeneca en Janssen zijn hoogtepunt bereikte en er overal over de wereld priksessies met die merken werden afgezegd, kwam het NOC met nieuws over TeamNL en mochten wij begrijpen dat dat alle Nederlanders komende zomer kunnen gaan genieten van onze sporters. Bovenbaas Gerard Dielissen van NOC-NSF stelde: "Dat is een prettig vooruitzicht voor het publiek en goed voor de sociale samenhang in de samenleving."

Uhhhh. Er bestaan hele groepen mensen die zich in het geheel niet interesseren voor sportief gewriemel onder de Olympische ringen en totaal andere dingen zullen doen in juli. Wat dat betreft is het altijd goed een beetje te relativeren: televisiekijkcijfers van Olympische sportuitzendingen bereiken nooit meer dan een paar miljoen landgenoten. Velen kijken dus niet of nauwelijks, zijn niet in sport geïnteresseerd of zijn deeltijdkijkers omdat juist de meeste Olympische sporten hen nauwelijks raken.

Vraag nu eens aan de gemiddelde Nederlandse mens om u heen of ze tien namen van Olympische sporters kunnen noemen en het resultaat zal verrassend zijn. Die Spelen gaan later in de zomer pas leven: eerst nog even voetbal, eerst nog drie weken de Tour en dan trekken we met een groep vroeggeprikten richting rijzende zon.

Een paar Pfizer-prikjes

En is het werkelijk een Grote Kwestie in onze samenleving om die Pfizer-prikjes aan die goed tweehonderd Tokiogangers te verstrekken, want daar gaat het om. Inentingen dus aan mensen die de laatste maanden toch ook al (en vaak logisch te verklaren) met aangepaste coronaregels mochten leven om te kunnen trainen en aan (de weinige) wedstrijden mee te doen.

Als je heel clean en logisch probeert na te denken zeg je: het is niet gek om al die Olympia-gangers een ietwat versoepelde leefwijze in de aanloop naar Tokio te gunnen, omdat ze toch 'in vorm' moeten zien te komen om op dat (uitgestelde) toernooi op gelijk niveau met vele internationale tegenstanders aan de start te kunnen komen. En met een constant dreigende corona in de omgeving is het slecht presteren, lijkt me.

Dielissen riep ook: "Natuurlijk willen wij niet vooraan staan. Eerst zijn de kwetsbaren aan de beurt, dan de ouderen (dank je Gerard, ik ben net heerlijk geprikt, samen met een heel peloton dor oud-grijs in een saaie sporthal en ik was er erg blij mee) en het zorgpersoneel."

Met een beetje inlevingskracht kan je stellen dat alle coaches, trainers en medisch personeel van Oranje in Tokio ook wel onder de noemer 'zorgpersoneel' gerangschikt kunnen worden, maar dat hun patiënten heel vaak sportmensen zijn die op de grens van gezond, ongezond en verstandig hun sportieve kunstjes moeten verrichten. Mogen die lieden dan nu ook aan de vervroegde Pfizer, of ligt dat toch anders?

Kinderen van Oranje

Het is zo moeilijk om een strikte en rechte lijn te volgen in dezen en waarschijnlijk wordt die rechte lijn iedere dag wel ergens een beetje omgebogen en zijn er overal 'Van Rossumpjes' te vinden. Zangers, artiesten, politici, captains of industry, profvoetballers, hoogwaardigheidsbekleders, aanstellers... Heel vaak individualisten. Wat de Olympische Spelen betreft gaat het nu om een hele groep kinderen van Oranje. Als groep driehonderd max. Dus?

Neen, het is niet van levensbelang voor de Nederlandse samenleving dat die sportmensen en hun begeleiders die in Tokio aanwezig zullen zijn ter meerdere glorie van henzelf en het Koninkrijk der Nederlanden eerder geprikt kunnen worden. Het lijkt me ook geen typische therapeutische handeling om het volk in een goed gemoed en wellicht staat van opwinding te brengen door nu de Oranje-sporters goed en vroeg geprikt in Tokio te laten optreden; ter meerdere glorie van ons rood-wit en blauw en de klanken van het Wilhelmus.

De eerder genoemde sociale samenhang lijkt me elders in de samenleving urgenter aanwezig. Het meedoen aan de 400 meter in het Olympisch stadion laat zich niet verhouden tot het bewaken en helpen van de ernstig zieke mensen in welk ziekenhuis dan ook. Die artsen en al het medisch personeel verrichten boven-Olympische prestaties, maar vergelijken heeft in deze weinig zin. Leuk dat diegenen die gaan rennen hun prik krijgen, maar zet het dús niet af tegen de niet-prik van iemand uit de zorg. Toch.

Hoewel de hele vraagstelling of het moreel te verdedigen is die sportmensen voorrang te verlenen bij het prikken, is het prikken toch al gebeurd of gaat het binnenkort gebeuren.

Nationale discussie

En komt er nu een nationale discussie op gang? Gaan er protestmanifestaties komen, struikelt de kamer erover? Welke knappe koppen en wetenschappers gaan hier hun gedachten aan talkshowtafels over loslaten, of knikken we allen in stilte en zeggen: "Het is een voorrangspositie, maar topsporters hebben die plek sowieso al en hun voorrang valt in de categorie 'vrij logisch'", zonder daarbij op de tenen te trappen van die mensen die het een werkelijke schandalige manier van voortrekken vinden.

Als je zegt dat topsporters ook maar gewone mensen zijn, dan is dat slechts een beetje juist, maar toch ook weer niet. Topsporters moeten op eng hoog niveau presteren en moeten dat doen met een extreem gezond lijf (en geest). Door deze groep al verleden jaar een ietwat versoepelde omgang met quarantaine, reizen en trainen toe te staan, werd duidelijk dat we hen, die hele groep, toch wel als een speciaal soort Nederlanders zagen. Dan is het redelijk aan te nemen dat het vervroegde prikje in het verlengde van die maatregelen van toen zou komen liggen, nietwaar?

En voor diegenen die wellicht nu met riek en mestvork de straten en lanen intrekken, om dit grote onrecht duidelijk te maken en te protesteren tegen deze scheve situatie binnen onze samenleving zeg ik... Denk rustig na. Beschouw de situatie zoals die werkelijk is, verplaats je in de wereld van de topsport, laat je niet leiden door inktzwarte haatgevoelens tegenover deze groep misschien wel verwende jeugdige mensen die, om welke reden dat ook, voor even het beroep van topsporter hebben verkozen in hun jonge leven en dat beroep zo goed mogelijk willen uitoefenen.

Dit zijn geen 'Van Rossumpjes', dit zijn geen professionele voordringers, dit zijn geen kleffe en enge BN'ers die ook al weken geleden met trots hun selfies in een prikstation maakten, dit zijn mensen die snappen (en zich uitspreken) dat dit een dilemma voor velen betekent. Ook voor henzelf. Ja, ze voelen zich inderdaad bevoorrecht en gestreefd gaat nu worden naar een groepsimmuniteit voor TeamNL; meer niet. Daarom kunnen zij rond deze dagen hun mouw opstropen. Noem hen 'gepardonneerde voorranggenieters'. Meer niet.

En, als je heel cynisch bent, voor een injectienaald stappen deze lieden niet meer opzij. Zonder ook maar iemand in een verkeerd daglicht te willen stellen. Oud-profrenner Michael Boogerd haalde enigszins de druk van welke ketel dan ook door lachend te zeggen: "Ik wil best wel helpen met prikken hoor. Ik weet wel hoe dat moet."