Einfach er... Dirk Nowitzki

Afgelopen week nam hij afscheid van de NBA, van Dallas (zijn laatste thuiswedstrijd) en San Antonio (zijn laatste uitwedstrijd). Beide wedstrijden werden gebruikt om met prachtige video’s, toespraken (gelukkig weinig) en heel veel show, muziek, vuurwerk en minutenlang applaus van de blije toeschouwers deze lange, eigenlijk slungelige speler uitgeleide te doen. Na 21 seizoen bij dezelfde club gespeeld te hebben, zette hij een dikke streep onder zijn indrukwekkende loopbaan.

'Durk'

Dirk (de Amerikanen spreken uit: Durk) was de verpersoonlijking van simpel basketbal. Van hem hoefde je geen 'flashy' trucs te verwachten, geen ballen achter de rug of tussen de benen door gespeeld, geen theater, geen show... Neen, Dirk gooide gewoon de bal door de ring en deed dat zodanig goed dat hij nu de 6e topscorer ooit in de NBA is.

Dirks moeder (Helga Bredenböcker) was een goede basketbalspeelster, zijn vader Jörg-Werner Nowitzki was Duits handbal-international. Zijn zusje Silke was een goede atlete die ook kon basketballen en de familie leefde een hecht familieleven waar sport, studie, 'gewoon' blijven en leven op sociaaldemocratische basis aangehangen werd. Op 15-jarige leeftijd begon hij met basketbal, maar, hoe gek dat ook klinkt, zijn lengte zat hem voortdurend in de weg. Hij leek onhandig, de bal was vaak zijn tegenstander totdat een Duitse international, Holger Geschwindner, zich over de gymnasist ontfermde en hem dagelijks ging trainen.

De rest is eigenlijk geschiedenis. Na nog acht maanden als 2.08 meter lange bonenstaak in de Wehrmacht te hebben gediend, verlegde hij zijn blik op Amerika. Daar werd het allerbeste basketbal ter wereld gespeeld en daar moest hij heen; zo had ook Geschwindner hem voorgehouden. Die coach leerde hem echter ook meer. Om een beter en zeker completer mens te worden, raadde hij de jonge Dirk aan tenminste een muziekinstrument te gaan beheersen (dat werd de saxofoon) en heel veel wereldliteratuur te gaan lezen, hetgeen gebeurde: Dirk kon je overal lezend aantreffen.

Geschwindner hield niet van sportmensen die niets anders konden zijn dan louter sportmens; de wereld was groter dan alleen maar een basketbalveld. Dus?

Het goede doel

Tegenwoordig bestaat de Dirk Nowitzki Foundation die zich voornamelijk richt op diepe armoede in Afrikaanse landen en waar Dirk miljoenen heeft aangereikt om de jeugd aan het georganiseerd sporten te krijgen.

Dirk is ook heel keurig getrouwd met een Zweedse vrouw Jessica, dochter uit een Zweeds-Afrikaans huwelijk en zuster van de voetballende broers Martin en Marcus Olson. De Nowitzki-familie woont in Dallas, de drie kinderen spreken Engels, Zweeds en Duits en hebben waarschijnlijk vol verbazing toegekeken hoe de internationale sportwereld hun vader uitgeleide deed. Beelden van de grote Dirk die nauwelijks zijn emoties de baas kon blijven zijn de hele wereld over gegaan, voornamelijk omdat een vrij uniek sportmens hier afscheid van de actieve sport nam.

Hij speelde 21 jaar als prof voor slechts een ploeg: de Dallas Mavericks. Hij werd eenmaal met die ploeg NBA-kampioen en hij droeg speelnummer 41. Vandaar dat tien en tien duizenden mensen in Dallas afgelopen week in een T-shirt liepen met het getal 41-21-1 op de borst.

Na zijn laatste thuiswedstrijd kreeg hij op het veld in Dallas bezoek van de hoge heren Charles Barkley, Scottie Pippen, Shawn Kemp, Larry Bird en Detlef Schrempf (zijn Duitse voorganger in de NBA) en al deze ex-basketballers wezen Dirk aan als een sober spelende doorzetter die verschrikkelijk goed kon schieten, die zelden stomme dingen deed en die het woord clubtrouw wel heel erg hoog in zijn vaandel voerde. Clubeigenaar Mark Cuban bood Dirk een baan voor het leven aan in Dallas ("And I don’t care what you will be doing, as long as you stay here") en onder een woeste orkaan aan geluid; muziek, vermengd met applaus, geschreeuw en alle andere vormen van lawaai werd Dirk uitgezwaaid.

San Antonio

Een avond later, in San Antonio, kreeg hij een mini-versie van een avond eerder over zich heen. Opmerkelijk: waar hij in Dallas vrij geserreerd was en bleef, brak hij in San Antonio al bij het zien van een magnifieke videopresentatie... Het publiek in San Antonio pakte de situatie op en begroef hem werkelijk onder een zelden meegemaakte ovatie die minuten lang duurde.

In de laatste minuten van de wedstrijd gaf de coach van San Antonio, de beroemde Greg Popovic, aan zijn spelers de opdracht Nowitzki niet meer te verdedigen en hem ongestoord zijn laatste schoten in de NBA af te vuren. Dirk schoot ze raak. Deze man, die in eigen land 'Duitser van het jaar 2011' werd, over wie twee boeken werden geschreven die in het Duits en het Engels uitkwamen (één heet: Einfach Er: Dirk Nowitzki) speelde 1680 NBA-wedstrijden en gooide er 31.560 punten in.

Hij sprong nooit hoog, hij was geen super-atleet, maar scoorde altijd. Schieten was zijn specialiteit en watermerk, zoals Geschwindner hem dat geleerd had. Voor zijn diensten in Dallas kreeg Dirk het leuke sommetje van 251.646.362 miljoen dollar; meer dan een kwart miljard. In zijn laatste seizoen nam hij genoegen met een simpele 5 miljoen, een soort luxe AOW.

Nowitzki was als speler speciaal door zijn manier van schieten (vaak vanaf een been, als een soort ooievaar), maar als mens was hij ook apart. Interviews met hem (ik deed het eenmaal tijdens een All Star-weekend) waren briljantjes en gingen ergens over. Hij hield niet van sportieve prietpraat, zelfverheerlijking was hem vreemd, maar Ordnung musste sein. Journalisten die voor hun beurt gingen, werden gewoon genegeerd. Dirk verklaarde dan later: "U was nog niet aan de beurt... Ik sprak nog met een ander."

51.368 minuten

Dirk, nog slechts 40 jaren jong, speelde 51.368 minuten NBA-basketbal. Zijn beginsalaris in Dallas was 1.6 miljoen dollar, zijn hoogste salaris was 26 miljoen voor een jaar. Om aan te geven hoe zwaar (en moeilijk) het is een compleet seizoen NBA te spelen: in 21 seizoen speelde hij er slechts twee (2) volledig. Ook hij was fysiek wel kwetsbaar. Knie, achillespees, neus...

Deze vlaggendrager voor Duitsland bij de Olympische Spelen van 2004 werd, spottenderwijs ook wel Irk Nowitzki genoemd. Irk als in 'No D', geen Defense, geen verdediging. Dat trok hij zich aan en hij leerde verdedigen (niet heel goed, maar toch).

En: hij deed nooit aan gewichtentraining. Schutters als hij hadden dat niet nodig en te veel ontwikkelde spieren waren niet goed volgens Dirk en Geschwindner. Net zoals zijn Duitse coach/vriend hem voorhield niet al te veel aandacht te besteden aan oeverloze gesprekken over de te voeren tactieken in een wedstrijd. Gewoon die bal erin schieten was immers de basis voor Dirk voor heel veel succes. Dat een Europeaan dat in de NBA voor elkaar kreeg, is bijzonder.

Ja, het is waar, ik bleef afgelopen woensdag op en zag, midden in onze nacht, de ceremonie in Dallas bij Ziggo Sport. Indrukwekkend was het eerste woord dat in me opkwam. Sport kende daar in Dallas geen grenzen. Dirk was voor even van ons allen.

Over Mart Smeets

Mart Smeets is radio- en televisiepresentator, journalist en sportcommentator. Iedere zaterdag beschouwt hij voor EenVandaag gebeurtenissen en verhalen uit de sportweek, en zaken die daar aan verwant zijn.