Pers over pers: 'Pers is superbelangrijk'

Maar nu de ramfik op de Telegraaf. ‘WIJ ZWIJGEN NOOIT’ zo kopt de Telegraaf gisteren, gevolgd door zes pagina’s waarin Neerlandse wakkerste krant heldhaftig laat zien dat haar medewerkers met gevaar voor eigen leven naar het werk hebben begeven om het vrije woord van inkt en papier te voorzien. Journaal, RTL Nieuws en alle actualiteitenrubrieken op radio, televisie en internet trokken alle registers open, alsof het een ramp van nationale omvang betrof in plaats van een gevalletje vernieling en poging tot brandstichting.

Thomas Bruning, algemeen secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten, noemt het ‘heel alarmerend’ en ‘een aanval op de journalistiek’. Premier Rutte spreekt over een ‘gerichte actie’ tegen De Telegraaf en ‘een klap in het gezicht van de vrije pers en de Nederlandse democratie’.

Professionele incest

En dan begin ik langzamerhand een beetje te zuchten over de collectieve journalistieke overdrive. Pers die over andere pers meldt dat de pers toch echt heel erg belangrijk is. Het heeft iets van professionele incest, vooral in een context dat de journalistiek van alle kanten onder druk staat door bezuinigingen, nepnieuws, commerciële journalistiek, teruglopende cijfers en een slinkend vertrouwen van het grote publiek. Nu is dan ook wel een beetje de kans om je eigen relevantie even goed aan te zetten. En dat doet het journaille dan ook met grote inzet en ijver.

Natuurlijk: als een busje je kantoor inrijdt en de boel in de fik probeert te zetten, dat is verre van aangenaam. En dat je als journalisten je medeleven en collegialiteit naar je getroffen conculega’s uit via je eigen media, dat is zeker te begrijpen. En dat een dergelijke ramfik nieuwswaardig is, daar zal niemand over debatteren. En dat de vrijheid van de journalistiek een groot goed is, als vierde macht binnen ons democratisch gestel van levensbelang: uiteraard. Maar als we naar deze case kijken, is het geloei misschien niet helemaal terecht.

Motief onbekend

We weten niets over de dader(s) en zijn/haar/hun motieven om de auto in de pui te parkeren en de zaak aan te steken. Misschien heeft de dader het gemunt op een individuele journalist, die iets vervelends over een motorclub of zo heeft geschreven. Maar dan kies je natuurlijk niet het meest mensluwe moment van de 24 uur uit om je wraak uit te voeren. Je wil en kan dan niemand doden, maar alleen angst aan jagen. Misschien heeft de dader het gemunt op de Telegraaf als geheel, vanwege een negatief bericht over een alternatief uitzendbureau. Maar op deze manier weet je van tevoren dat niemand er een bericht minder om zal publiceren.

Misschien heb je het gemunt op 'de‘ persvrijheid in Nederland, maar zelfs de meest anarchistische linksmens zal toch inzien dat een dergelijke actie eerder een tegengesteld effect zal hebben. Er is niemand dood, of zelfs maar gewond geraakt. Het gebouw is nauwelijks beschadigd en de productie van de krant was nooit in gevaar. Er zal geen artikel minder om geschreven zijn over motorbendes of schimmige uitzendbureaus, als de Telegraaf er tenminste niet voor gekozen had om ZES pagina’s aan het eigen leed te besteden. In die zin kreeg de aanslagpleger toch een beetje zijn zin.

Een betreurenswaardig incident is het zeker en de daders dienen gepakt en gestraft te worden. Maar een aanslag op de persvrijheid in Nederland? Daar zullen ze toch beter hun best voor moeten doen...