Roze klimaatolifant

In het najaar van 2006 bezocht de toenmalig milieu-staatssecretaris Pieter van Geel (CDA) in Finland een supermoderne kerncentrale in aanbouw. In zijn kielzog reisde ik mee. Diep in de bossen tuurden we samen in een ongekende diepe kuil. De bodem bestond uit tientallen meters dik beton. "Kijk, dat is de corekeeper", sprak Van Geel. Zeg maar, een betonnen vangnet waar in geval van een meltdown, de gloeiende nucleaire kern opgevangen wordt.

Een kerncentrale bestellen

Ik moet zeggen, het zag er zo indrukwekkend uit, dat ik wel naast deze kerncentrale durf te kamperen. Het kernafval? Geen probleem. De Finse bodem waarop wij stonden bestond uit een granietlaag van honderden meters. Gang graven, afval erin en dicht storten. Ook dat voelde erg veilig. Ik kreeg bijna zin om zelf een kerncentrale te bestellen. Met een prachtige fullcolour folder in de koffer keerde ik terug naar Nederland.

Pesterig showde ik die folder aan het PvdA-Kamerlid Diederik Samsom, tevens voormalig Greenpeace actievoerder. Toch leuk als hij zich in een oude reflex vastketent aan het dichtstbij zijnde hek. Niets van dat al. "Komt er toch niet", zei hij vol zelfvertrouwen. Om vervolgens niet over de gevaren van kernenergie te beginnen, maar met markt-economische argumenten op te proppen te komen.

Kort: het kabinet bouwt geen kerncentrales. De investering van minimaal tien miljard euro moet dus komen van geprivatiseerde stroomproducenten of van buitenlandse staatsbedrijven. Tijdens Rutte I dacht energieopwekker Delta serieus na over de bouw van Borssele II. Inderdaad, daar hebben we nooit meer wat over gehoord.

Dijkhoff

Dus als Dijkhoff zegt dat 'we' wat hem betreft snel beginnen met bouwen, is het toch echt de vraag over wie hij het heeft. Want ik neem aan, dat hij de investering wil overlaten aan de markt. Naast geld is er ook nog de factor tijd. De vergunningsaanvraag duurt minstens twee jaar, de bouw nog eens tien jaar en dan zijn we al voorbij 2030. Even zo'n centrale bouwen is dus een illusie.

En dan moet de politiek ook zelf akkoord gaan. Hoewel er een Kamermeerderheid (VVD, CDA, PVV, SGP en FvD) bestaat voor kernenergie is de kans op een go vanuit Den Haag nihil. Want coalitiepartijen D66 en ChristenUnie zullen nooit instemmen. Ook wil een geldschieter zekerheid voor de lange termijn. Een kabinet Klaver I is dan een nachtmerrie.

Het door Dijkhoff gewenste open debat is prima. We staan immers voor ingrijpende klimaatkeuzes. Alles opties kunnen dan maar beter bediscussieerd zijn. Maar weet wel dat zonder een geïnteresseerde geldschieter en exploitant het eigenlijk een debat in het luchtledige is. Als de VVD dat gegeven weigert te onderkennen, laadt de partij de verdenking op zich het klimaatdebat bewust te frustreren. Dan wordt het een truc van een partij die nog steeds de sprong niet durft te maken.

Conclusie: het debat is bij deze geopend en als binnen een half jaar niemand zich meldt bij Energie-minister Wiebes met een bouwtekening en een bankgarantie zetten we definitief een streep door kernenergie.

Over Joost Vullings

Joost Vullings is politiek commentator voor EenVandaag op radio en televisie. Iedere dinsdag beschouwt hij de politieke ontwikkelingen in Den Haag en in de rest van het land.