Verslaggeving Nicky Verstappen lijkt verhaal uit een roman

Nu Maarten aan het bijkomen is van de roofbouw op zijn eigen lichaam hebben we een nieuw collectief drama gevonden om onze aandacht op te focussen. De moordenaar van Nicky Verstappen lijkt te zijn gevonden. Met naam en toenaam staat dit schepsel op internet, naakt aan de hoon en afgrijzen van het Nederlandse volk. Het 'beest' verstopt zich nog in de Franse bossen, maar op een gegeven moment zullen ze hem wel pakken. Als het gepeupel dat niet al gedaan heeft. Iedereen is onschuldig tot het tegendeel bewezen is, dat is een keiharde regel in ons rechtssysteem, maar deze verdachte is al geknipt en geschoren. We mogen hopen dat de sterke arm der wet hem eerder zal vinden dan een razende meute met hooivorken en fakkels.

Vermomd als objectieve journalistiek

We verlangen naar verhalen, we leven van verhalen, we leven in verhalen. De wereld maakt een verwarde en chaotische indruk, onderworpen aan onzichtbare krachten die wij proberen te vangen in natuurwetten en psychologische modellen. Tevergeefs. De wereld heeft geen zin uit zichzelf, maar is wreed en willekeurig. Om greep op de wereld te krijgen, vertellen we elkaar verhalen, over helden en schurken, over daders en slachtoffers, over opoffering en egoïsme.

Soms krijgen die verhalen een herkenbare vorm in romans en novelles, maar even vaak – misschien zelfs vaker – worden ze vermomd onder het problematische begrip van 'objectieve journalistiek'. Behalve dat zo iets niet werkelijk bestaat – en dat kan elke filosoof u uitleggen – brengt het journaille ons veel meer waar we allemaal naar snakken: verhalen. Verhalen die de wereld verdelen in vakjes, van goeden versus de kwaden.

Waarom is Nicky anders?

Ik ben uiteraard ontzettend blij dat de ouders, familie en vrienden van Nicky nu duidelijkheid lijken te kunnen gaan krijgen omtrent de laatste momenten van het leven van hun geliefde. En de maatschappij lijkt weer te kunnen worden beschermd tegen de zoveelste idioot die moordend ronddwaalt. Maar de media-aandacht voor deze zaak overstijgt proportioneel het belang ervan.

Voor de betrokkenen is niets belangrijkers dan de 'zaak Nicky', maar op een grotere afstand bezien is deze onopgeloste moordzaak er één zoals er – jammer genoeg – zovelen zijn. Elke dag worden kinderen vermoord, en elke dag komen de moordenaars ermee weg. Elke dag worden cold cases opgelost, met of zonder het kunnen bestraffen van de crimineel. Maar Nicky is anders.

IJzersterke roman

Het drama van Nicky Verstappen, dat ons door de media in bijna-continue verslaglegging wordt voorgehouden, kent alle kenmerken van een ijzersterke roman. We hebben een schurk zoals we die in onze nachtmerries tegenkomen: een woest natuurmens dat zich vergrijpt aan een onschuldig kind en zich nu voor de autoriteiten verborgen houdt in een ontoegankelijk ver bos.

We hebben treurende familieleden die te pas en te onpas door de media worden bevraagd op hun diepe emoties, die iedere kijker zich al voor het antwoord in kan denken. We hebben ijverige wetsdienaren, die met slim speurwerk en vooral veel uithoudingsvermogen het Sherlockiaans raadsel hebben weten te kraken en de dader hebben geïdentificeerd.

Universeel verhaal

Het is een drama dat Nicky overstijgt. Het is een drama dat weerklank vindt in ons bange hart dat klopt om onze geliefden, die wij nooit kunnen beschermen, en in ons angstig oog dat in een duistere wereld staart, speurend naar een gevaar dat alleen zichtbaar wordt als het te laat is. Nicky’s verhaal is een universeel verhaal, dat door het journaille met bijna pervers genoegen wordt opgediend aan een naar lugubere details snakkend publiek.

Het is nu wachten op het moment dat de Franse politie de verdachte, die al veroordeeld is, vindt in de Franse bossen, en met helicopters en bloedhonden een klopjacht begint, die dan live door radio en televisie in een 24-uurs marathon wordt vastgelegd. Met een journaallezer die drie keer per journaal live overschakelt naar Frankrijk waar een journalist live mededeelt dat er nog steeds niets te melden is, maar dat de ontknoping nog slechts enkele momenten verwijderd is.

Journalistiek is verhalen vertellen. En ook ik hoop dat Nicky's verhaal goed afloopt, al hoewel je in zijn geval nooit meer zult kunnen spreken van een 'goede' afloop.