Niet De Jonge maar de Kamer faalde tijdens het coronadebat

Laat ik op de eerste plaats in herinnering roepen dat corona nog steeds de gezamenlijke vijand van politiek Den Haag is. In het voorjaar werden we door het virus overvallen en was er paniek. In die fase deden, op Forum voor Democratie en de PVV na, alle partijen wat verstandig is. Kritisch meedenken met het kabinet en geen politieke spelletjes. Daar was dit probleem even te groot voor. Schouder aan schouder tegen Corona.

Inmiddels zitten we in iets rustiger coronawater en acht maanden voor de Tweede Kamerverkiezingen. En direct zie je dat het coronadossier politieker wordt waarbij het kritisch nadenken over de oplossing minder belangrijk wordt dan het tackelen en beschadigen van de politieke tegenstander. Hugo de Jonge was woensdag veel meer de kersverse politiek leider van het CDA dan de minister van Volksgezondheid. Het was te verleidelijk om politieke schade aan de man toe te brengen in plaats van wat eigenlijk nodig is: focus op de coronabal.

Nu corona na de paniekfase politieker wordt, verwacht ik vooral van Kamerfracties dat ze tijdens een ingelast coronadebat tijdens het zomerreces politieke antwoorden gaan formuleren op hoe wij deze crisis vanaf nu het beste kunnen gaan bestrijden. Laat ik twee voorbeelden noemen van vragen waarop ik als bezorgde burger een antwoord zou willen van politieke partijen.

Lijn Rutte

De eerste is het principiële antwoord op de vraag of we vast moeten houden aan de ‘lijn Rutte’ waarin we de verantwoordelijkheid bij het indammen van het virus vooral bij burgers zelf neer blijven leggen. Of is het onvermijdelijk en zelfs beter om de overheid hier veel meer sturend en dwingend in te laten zijn.

De samenleving is hierover hopeloos verdeeld. De een snakt naar duidelijke en strak gehandhaafde regels vanuit de overheid, de ander ziet liever dat de overheid alleen informeert en dat het vervolgens aan de burger is om hier wat mee te doen. Wat is het vertrekpunt van denken bij de PvdA, CDA en GroenLinks in deze? Ik zou het graag willen weten.

Twee wegen

Daarnaast had ik van Kamerleden verwacht dat ze afgelopen woensdag veel meer aandacht hadden gevraagd, en een visie hadden gegeven over hoe zij zien dat het nieuwe economische steunpakket er na september uit moet gaan zien. Welke kaders geven zij het kabinet mee? Grof gezegd zijn er twee wegen die bewandeld kunnen worden.

De eerste is dat de overheid zo lang mogelijk zoveel mogelijk bedrijven blijft steunen om de verwachtte ontslaggolf de dempen. De andere weg is dat we als samenleving ons verlies nu nemen door grotendeels te stoppen met het steunen van bedrijven. Je kunt immers niet eindeloos bedrijven aan het infuus houden. Wat vinden D66, de ChristenUnie en Forum hiervan? Wat geven ze het kabinet mee in de aanloop naar een beslissing hierover?

Hoofdelijke stemming

Zo maar twee van de vragen die mij meer interesseren dan het slimme trucje van een onverwachte hoofdelijke stemming aanvragen en daar vervolgens 48 uur stampij over maken.

Of het er, ieder debat opnieuw, uitpikken van één onderwerp dat toevallig die week actueel is en daar met alle fracties volledig op los gaan. Zijn er te weinig mondkapjes? Is de testcapaciteit niet voldoende? Loopt het bronnen- en contactonderzoek nog niet soepel? Bij ieder Kamerdebat gaan alle fracties vol voor wat er die dag toevallig in de krant staat en ontlopen ze de echte vragen.

Ogen op de bal

Ik vrees dat dit in de verdere aanloop naar de verkiezingen alleen maar erger gaat worden. Verkiezingen worden zelden gewonnen door de partij die het meest doordachte antwoord op de uitdagingen van het moment heeft. Wat het grootste electorale succes oplevert, is het zorgvuldig afbreken van de geloofwaardigheid van je politieke opponent. Alleen een heel hoge tweede coronagolf zal de dames en heren Kamerleden weer naar de politieke bal gaan laten kijken in plaats van naar de politieke tegenstander.

Roderik van Grieken is oprichter en directeur van het Nederlands Debat Instituut

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.