De derde draai van Rutte

Het begon in de formatie waarin de VVD een wens van twee miljard op tafel legde, die niet eens in het eigen verkiezingsprogramma stond. Inderdaad: de afschaffing van de dividendbelasting. Een maatregel die bleek uit de vezels van onze premier te komen en wie zich verzette gokte met de toekomst van ons land. Het moest en zou. Het liep anders. Het hoofdkantoor van Unilever kwam toch niet naar ons land, waarop Rutte zwichtte. Ter compensatie koos de VVD voor een nog verdere verlaging van de winstbelasting voor bedrijven. Daar is het vestigingsklimaat immers ook bij gebaat, verklaarde Rutte.

Vlak voor de zomer zette Rutte de derde draai in. Kort gezegd: als die zakkenvullers van de grote bedrijven niet snel hun werknemers beter gaan belonen dan gaat dat feestje van de verlaging van de winstbelasting niet door. Of in ieder geval een stuk minder uitbundig.

Beschermheilige

De oppositie wist niet wat ze hoorde. Premier Rutte die zich van beschermheilige van multinationals binnen twee jaar ontpopt tot de Robin Hood van de middenklasse. Is dit een stunt? Bluf? De coalitiegenoten dachten: "Hier houden we je aan, vriend."

En zo geschiedde. Tijdens de recente onderhandelingen over de begroting van volgend jaar waren de vier coalitiepartijen het er snel over eens dat de middenklasse een steuntje in de rug nodig heeft. Lastenverlichting is dan het toverwoord. Maar waar haal je het geld vandaan? Drie coalitiepartijen keken richting de VVD: "Jullie Mark had toch een lumineus idee?" De stoere uitspraken van partijleider Rutte blijken een soort eigen doelpunt te zijn. Het extraatje voor het middenklasse deel van de achterban wordt weggehaald bij een ander deel van de achterban. Dat doet her en der pijn binnen de VVD.

Premier Rutte zal op Prinsjesdag de lastenverlichting van 3 miljard euro zonder gêne en met verve aan de man brengen. Met een zelfde energie zal hij zijn liefde betuigen aan de middenklasse. De gave om zijn laatste plan als het beste plan ooit te verkopen, heeft onze premier ver gebracht.

De middenklasse heeft het moeilijk

Overigens is de VVD niet de enige partij die (her)ontdekt heeft dat de middenklasse het moeilijk heeft. De onzekerheden van deze tijd slaan immers daar het meeste neer. De volgende Kamerverkiezingen lijken uit te draaien op een grote slag om de middenklasse. Dus wie dacht dat het woord dividendbelasting langzaam uit het Haagse debat zou verdwijnen heeft het mis. Naarmate de verkiezingen van voorjaar 2021 naderen, is het voor velen zeer aantrekkelijk de VVD te wijzen op de route die het heeft afgelegd.

Zo blijft de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting een tere plek in de verdediging van de VVD. En terecht. Ik hoop dat bij de algemene beschouwingen premier Rutte uitgedaagd wordt zijn wonderlijke pirouettes te verantwoorden. Zo ben ik benieuwd naar hoe hij nu de positie van multinationals in onze samenleving beziet en hoe hij oordeelt over de keuzes van zijn eigen VVD aangaande de middenklasse.

De oppositie mag van mij in dit geval best kraaien dat de premier gedraaid is, maar daarna hoop ik dat ze toch echt doorvragen.

Over Joost Vullings

Joost Vullings is politiek commentator voor EenVandaag op radio en televisie. Iedere dinsdag beschouwt hij de politieke ontwikkelingen in Den Haag en in de rest van het land.