Een bazooka voor het kabinet

Over elf dagen is het zover. In Brussel zullen ministers van financiën van de eurolanden de laatste hand leggen aan een voorstel voor een nieuwe pot met eurogeld: de door Nederland fel bestreden ‘eurozone-begroting’. Deze maand wordt duidelijk of het Nederlandse verzet tegen die dure plannen is geslaagd.

President Macron van Frankrijk lanceerde het idee voor een extra budget voor eurolanden. Op de Sorbonne Universiteit zette hij in september 2017 zijn visie uiteen over de EU, met een flinke wensenlijst: er zou een Europees leger moeten komen, een Europese minister van Financiën en ... de eurozone-begroting. Dat geld moet economisch zwakkere landen uit het slop trekken bij economisch zwaar weer.

Verzet

Vooral de Nederlandse regering voelt een budgettaire moesson in de lucht hangen (meer geld naar Brussel) en is tegen. In het regeerakkoord staat bovendien dat Rutte III tegen zo'n 'stabilisatie-mechanisme' is 'om schokken op te vangen'. Maar het is knokken tegen grootmachten, want in de zomer van 2018 krijgt Macron ook steun uit Duitsland. 'Ons is niet duidelijk welk probleem dit nou zal oplossen,' zucht minister Hoestra.

Wat volgt is een diplomatiek steekspel van overleggen, reizen en interviews. Zelfs Twitter wordt ingezet door Hoekstra. En dan, in december 2018, kraait Nederland na een lange vergadermarathon opeens victorie. 'Nederland in z'n nopjes', kopt de Telegraaf blij: de eurogroep, kort daarna gevolgd door de regeringsleiders, stemt in met een 'slechts' zeer beperkt 'budgetary instrument'. Een 'muis' in termen van een 'zeer tevreden' minister Hoekstra, en geen Franse 'olifant'.

Muis of Olifant?

Maar is deze zege winst of spin, 'spinst'? Volgens premier Rutte is het allereerst helemaal géén 'eurozone-begroting'. Maar zo ongeveer alle andere Europese leiders zeggen van wel, onder wie Eurogroep-voorzitter Centeno direct na de vergadering. Verder is besloten om de voor het kabinet gevoelige term 'stabilisatie' uit de tekst te halen, maar de 'discussies' daarover gaat (ambtelijk) gewoon verder. En: hoe die pot met geld er uit gaat zien, hoe groot die is en wie betaalt moet überhaupt nog worden besloten.

Ook op de beperkte omvang valt wat af te dingen. Zo heeft de Franse minister Bruno Le Maire het in een podcast van tijdschrift Politico over een 'step-by-step-approach'. Het woord 'stabilisatie' is volgens hem voor Nederland geschrapt, zij het 'for the time being' (vanaf 11:25). Ook Eurogroep-voorzitter Centeno verwacht een groeispurt: 'Het zal niet meteen een bazooka zijn, maar we zullen het kunnen aanpassen aan wat nodig is en het zich bewijst.'

Juni

De grootse plannen van Macron zijn dus voor nu afgezwakt, feit is: de extra pot met geld komt er en over anderhalve week weten we of het kabinet te vroeg juichte of niet. Volledige winst zal het waarschijnlijk niet worden. Een samenwerkingsverband als de EU is toch een beetje als de liefde: het kent meestal winnaars, noch verliezers. Wel baby Olifantjes. En ja, die kunnen zomaar heel erg groot worden.