De spagaat op Puy de Dôme

Niet alleen voor de renners die 'm moeten beklimmen is dit een berg van de buitencategorie. Dat is het ook voor de liefhebbers van flora en fauna. Niet voor niets is het gebied vijf jaar geleden opgenomen in de lijst van werelderfgoed van UNESCO. Dat zorgt bij dit historische Tour-bezoek voor een spagaat.

Het is direct merkbaar als ik de fanzone binnenloop, op een groot grasveld vlak voor het begin van de slotklim naar de top. Daar galmt een speaker over het veld. De klank lijkt weerkaatst te worden door de heuvels om ons heen, of misschien ook door de Puy de Dôme zelf. Aggregaten draaien, sponsors delen kwistig blikjes frisdrank uit. Het veld wordt bevolkt door een massa mensen, uren voordat het peloton de Puy aandoet.

Op hetzelfde veld staan de stands van Puy de Dôme, Mon Departement, dat zichzelf ten doel stelt mensen te informeren over dit bijzondere gebied. Met maquettes en collages leggen zij de werking van vulkanen uit en benadrukken zij het geologische belang van dit stuk natuurschoon.

Moet je daar nu wel of niet een Tour laten passeren? Tot 1988 was de Puy de Dôme goed voor wielergeschiedenis. Heldhaftige duels werden uitgevochten op de flanken van de uitgebluste vulkaan. Het leverde onvergetelijke herinneringen op bij wielerliefhebbers. Joop Zoetmelk, die er twee keer wist te winnen. Eddy Merckx, die een vuistslag tegen zijn lever kreeg waarna hij de Tour verloor.

Na het laatste bezoek in 1988 ging de Tour in de ban. Natuurbescherming kwam voorop te staan. De Puy de Dôme werd ook niet meer onbeperkt toegankelijk voor de wieleramateurs die er graag hun kuiten pijnigden richting de top. Lange tijd mochten zij slechts op vastgestelde dagen hun favoriete berg beklimmen. En was ook gemotoriseerd verkeer ongewenst.

Maar ja, Tour-directeur Christian Prudhomme had een grote droom. Hij wilde de heroïsche gevechten op de Puy de Dôme nieuw leven in blazen. En 35 jaar na de laatste beklimming zijn de autoriteiten overstag gegaan, tot onvrede overigens van grondbezitters die de Tour liefst verre van 'hun' beschermde gebied houden.

Om flora en fauna te beschermen is wel een pakket aan restricties opgesteld. Op de laatste 4 kilometers naar de top mag geen publiek komen. Daaronder, waar wél toeschouwers mogen staan, zijn kwetsbare plekken afgerasterd. Rangers, bijgestaan door een grote groep vrijwilligers, houden de wielerfans in de gaten. Zodra zij de regels -en de natuur- met voeten treden, komen de Rangers in actie.

Het karavaan volgers naar de top wordt tot een minimum beperkt. Slechts één ploegleidersauto per team, het gros van het journaille moet beneden blijven, de teambussen haken voor de top al af. Ook het aantal helikopters in de lucht is gelimiteerd.

Daar staat tegenover de massa mensen, tot 4 kilometer voor de top. Ze staan gegroepeerd langs het pad, waarover de renners passeren. Ze joelen, spelen muziek, steken rookbommen af. Een feestelijke, haast euforische ambiance op een historisch moment in de Tour-geschiedenis.

Maar of de flora en fauna van Puy de Dôme er ook bij gebaat zijn, kun je je afvragen. Inclusief rustdag verblijft Circus Tour drie dagen in deze omgeving. Daarna zal de rust terugkeren en kan de natuur in de Chaîne des Puys weer gaan herstellen.