Zijlijngedrag

Het betrof hier de derde wedstrijd in The Finals, het jaarlijkse, vaak smakelijke nagerecht van een lange competitie. Terwijl de Canadese ploeg de wedstrijd licht beheerste en zich omzichtig naar een verrassende uitslag speelde (Toronto won: 109-123) deed zich een nauwelijks via de televisiecamera's goed zichtbaar gemaakt incident voor.

Een rel

Het volgende gebeurde. Toronto-speler Kyle Lowrie, een tamelijk kleine basketballer, maar eentje die, zeker in deze wedstrijd, met springstof geladen aan het spelen was, joeg een bal na die buiten het veld leek te geraken. De kleine man nam een duik achter de bal aan, tikte het leder terug in het veld waar het ding een der scheidsrechters raakte.

Nauwelijks zichtbaar was de volgende reeks van acties: Lowry landde in half horizontale toestand in het publiek, zocht evenwicht, leek heel even 'geholpen' te worden, vond zijn voeten weer, draaide zich om, zei iets tegen de mensen op de eerste rij en het spel leek verder te gaan. Leek. Het werd een rel.

U dient te weten dat court-side stoelen in de NBA vaak gereserveerd zijn voor mensen met geld. Veel geld. Denk aan prijzen van meer dan duizend of vijftienhonderd dollar per stoeltje.m Bij de Finals wordt gevochten om juist die plaatsen; ze bieden de kijker het beste uitzicht (naar ze denken) op de wedstrijd, maar geeft hen tevens de gelegenheid hun over het algemeen 'grote waffel' te laten horen en zichtbaar te zijn voor het gepeupel elders in de zaal. Kort door de bocht gezegd: mensen die zich zulke tickets met zulke prijzen kunnen permitteren zijn over het algemeen niet de meest introverte types, zo je die al bij NBA-wedstrijden aantreft.

Omdat de NBA een speeltje is van vele rijke Amerikanen en being there een belangrijk aspect is in het sociale leven van mensen die zich graag inlaten met de glittersport die de NBA nu eenmaal is, lijken die court-side plaatsen weggelegd voor een soort mensen waar ik in ieder geval niet zo veel mee op heb.

Dure bipsen op dure stoeltjes

Dit zijn lieden, door de huidige basketbalcultuur in staat gesteld, die hun cocktails, biertjes en zelfs pizza’s court-side kunnen bestellen. Het is compleet normaal geworden dat mensen die hun dure bipsen op deze dure stoeltjes planten, eten, drinken, pas na het begin van de wedstrijd arriveren, luid sociaal gedrag vertonen en dus alleszins duidelijk maken dat 'ze er zijn' en dat de rest van de wereld ook werkelijk kan zien dat zij die elite-plaatsen bezetten.

Het is al bijna zo dat het bezetten van die dure stoeltjes gelijk staat aan licht afwijkend en wellicht ook storend asociaal en soms proleterig gedrag: dit zijn immers de lieden die het gemaakt hebben in onze maatschappij en vooraan zitten.

Iedere NBA-ploeg kent rijke plaatsgenoten die bekend of beroemd zijn en die opmerkelijk gedrag vertonen. Spike Lee zit vooraan bij de New York Knicks en praat 'black English' met vele spelers, rapper Drake is een vaak vervelende aansteller die in Toronto alle aandacht vraagt, Jack Nicholson zit bij de Lakers vooraan en praat soms met spelers tijdens de wedstrijd, Billy Crystal doet zulks bij de Los Angeles Clippers en overal zitten elementen van omhoog geschoten sterren die zich presenteren als 'basketbal-aficionado's'.

Wat gebeurde er nou?

Terug naar Oakland waar Lowry zich op enig moment richtte tot een of meerdere mensen. Het waren lieden die onder de basketballer terecht kwamen toen hij, in zijn uiterste poging, de bal 'binnen' te houden zijn duik nam. Een vrouw tikte Lowry op zijn schouder; het leek een aanmoediging. Toen de vertraagde beelden van de actie aan het veld zichtbaar werden zag je ook een man die het shirt van Lowry vastpakte en met zijn andere hand om het middel van de basketballer zat. Was dat om zijn eigen evenwicht te krijgen of te herwinnen? Of om de speler overeind te houden? Was het slechts een sociale daad?

Na enige tijd (Toronto won de wedstrijd) werd duidelijk dat er meer aan de hand was. Je kon de boosheid van Lowry's gezicht aflezen. Was er iets gezegd dat niet kon? Was er sprake van een raciale opmerking (Lowry is een donkere Amerikaan), iets dat, helaas, meer voorgekomen is in de achter ons liggende maanden?

Toen alle stof was neergedaald en de beelden van Lowry's duik en de reacties van de mensen op wie hij landde beeld per beeld bekeken werden, zag je een derde persoon een zwiepende beweging naar de speler maken. Gaf deze man in het blauwe overhemd, de speler een knal? Dat was nauwelijks goed te zien. De beweging deed zulks vermoeden, meer niet.

Na afloop werd duidelijk dat de betreffende man herhaaldelijk met Lowry in een verbale oorlog bezig was geweest. Over de inhoud werd niets gezegd, maar Lowry bevestigde dat hij een aantal maal flink met de man verbaal in de clinch lag. Hij werd uitgedaagd, zoals veel en veel meer voorkomt bij mensen die op de eerste rij zitten. Het lijkt er haast op dat dit slag zich het recht toe eigent om vanaf hun koninklijke zetels de hoofdrolspelers op het veld te kunnen uitschelden, aanmoedigen of toespreken. Het is nog net niet zo dat zíj zichzelf de hoofdrolspelers voelen, maar die kant gaat het wel op. De beschaving verliest ook hier van de schreeuwlelijk.

'Verbaal en fysiek' aangevallen

De gevolgen waren dat de man met het blauwe overhemd door veiligheidsmensen van de Warriors en agenten van zijn plaats werd gehaald omdat Lowry tegenover de scheidsrechters had verklaard 'verbaal en ook fysiek' aangevallen te zijn. De betreffende man werd het Oracle Stadion uitgezet, zoals de regels aangeven.

Lowry’s commentaar later: "Hopelijk komt hij hier nooit meer terug." Er was echter meer. Het was niet zomaar een man met een blauw hemd aan. Lowry dook het publiek in rond de plaats waar de steenrijke Warriors-eigenaar Joe Jacob een plaatsje had. Rond hem zaten andere kopstukken van de organisatie, zakentypes met hun kennissen. De man die weggestuurd werd, heet Mark Stevens en is mede-eigenaar van de Warriors sinds 2013. Hij is een bekende Silicon Valley ondernemer en wordt miljardair genoemd.

De Warriors hebben laten weten 'buitengewoon teleurgesteld' te zijn in de acties van hun mede-eigenaar, Mark Stevens. De NBA liet direct weten Stevens een boete te geven van 500.000 dollar en hem voor een jaar uit te sluiten van welke acties dan ook in een NBA-speelzaal. Met andere woorden: daar is de deur, we hebben je slechte gedrag hier niet nodig.

Toen ook icoon LeBron James zich in een uitgebreid Twitter-bericht met de zaak ging bemoeien, waren de rapen gaar. James, die vaak even de situatie afwacht en dan een standpunt inneemt, fulmineerde nu heftig en waarschuwde voor een escalatie van dit gebeuren in andere situaties waarbij mensen op de voorste rijen (lees: de rijken) zich kunnen laten gaan tegenover de spelers. Ja, tot het maken van schunnige, persoonlijke en raciale opmerkingen toe.

Het guillotine-mes

Wat Stevens deed? Op de slow mo-beelden is te zien dat hij met zijn uitgestrekte arm een duw uitdeelde aan Lowry. Hij raakte de speler op diens linker schouder. Stevens zou hebben opgemerkt dat hij de vallende speler beschermde in een volkomen onoverzichtelijke situatie, maar toen Lowry direct gewag maakte van hun verbale oorlogen aan de rand van het veld, viel het guillotine-mes voor de schatrijke ondernemer. De beelden logen niet.

Voor heel Amerika werd hij als boeman afgevoerd en verscheen dit verhaal in krant, op de radio en de televisie. Hij, Stevens, was ineens de slechterik. Voor heel even nam hij het nieuws over van de basketballers. Gewild of ongewild, maar het gebeurde zoals het gebeurde. Weerom een teken van de verloedering van onze (sport)maatschappij.

En weer zit er veel meer achter dit incident dan hierboven beschreven. Rijk-arm, zwart-wit, haves and have nots... Het zal altijd in dit sterk gepolariseerde land vast blijven zitten.

Het is geen incident, het komt veel meer voor, maar dit was een onderdeel van een veel bekeken topsportontmoeting op de tv en het betrof een bekende, zeer rijke man. Ingrediënten voor een heuse rel.

Over Mart Smeets

Mart Smeets is radio- en televisiepresentator, journalist en sportcommentator. Iedere zaterdag beschouwt hij voor EenVandaag gebeurtenissen en verhalen uit de sportweek, en zaken die daar aan verwant zijn.