Durven liberalen de vrije pers te beschermen?

In een reportage van het NOS Journaal kwam onlangs Pavel Spirin aan het woord. Pavel is een werkloze Russische journalist in Brussel die dagelijks 10 tot 15 uur lang Russische talkshows bekijkt. Zo zoekt hij naar foutieve informatie die moedwillig door Russische media wordt verspreid. Een vrij zinloze bezigheid, als je het mij vraagt. Dat in een dictatuur slechts door de staat goedgekeurde propaganda de ether in wordt geslingerd is geen nieuws.

Klakkeloos

Niks mis met Pavel, die met dit vrijwilligersbaantje z’n dagen vult. Kwalijker is de organisatie die hem van de straat houdt: de EU ‘taakgroep’ East Stratcom, die de website EuvsDisinfo.eu runt. Deze -door de Europese Unie gefinancierde- organisatie publiceert op die site de resultaten van Pavels ‘onderzoek’. En zo belandden onlangs de Nederlandse media The Post Online, NPO Radio 1, GeenStijl en De Gelderlander op hun zwarte lijst. Het zouden ‘disinforming outlets’ zijn, wat zoveel betekent als nepnieuws-organisaties. De beoordeling door East Stratcom bleek overigens zélf nepnieuws: nergens op gebaseerd. ‘Tips’ van een pro-Oekraïense lobbyclub bleken klakkeloos te zijn overgenomen.

Stalinistisch

Een overheidsinstantie die vrije media beoordeelt als ‘goed’ of ‘fout’. Het is een Stalinistische praktijk waarvoor je in de Nederlandse politiek geen steun verwacht. Verkeerd gedacht. Minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) schrijft afgelopen week aan de Tweede Kamer: "Zoals ik eerder heb aangegeven, acht ik het tegengaan van deze desinformatie campagnes van belang en daarom zet Nederland in op het versterken van de taakgroep." Het budget van 1 miljoen euro per jaar voor East Stratcom moet kennelijk omhoog. Overheidscensuur door de EU moet niet worden afgeschaft, maar juist bevorderd. Het is een bijzondere opvatting voor een minister van sociaal-liberale huize.

Liberaal?

Waar dat ‘liberale’ nog voor staat, is de vraag. De D66-bewindsvrouw verwacht, wat dit betreft, kennelijk veel heil van de overheid. Maar wat zou die ándere liberale partij ervan vinden? VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff spreekt in College Tour hoopvolle woorden: "Ik verlies liever een collega in het kabinet -die me dierbaar is- aan de vrije pers, dan dat we met z’n allen onbedreigd aan de macht kunnen blijven, omdat wij de pers in handen hebben." VVD-partijleider Mark Rutte voegt daar in WNL op Zondag aan toe: "Ik begrijp dat ik m’n paspoort moet aanvragen, m’n belasting betalen. Ik heb een rijbewijs nodig als ik in m’n auto stap. Maar als ik me aan de wet houd, wil ik niet dat de overheid zich ook maar érgens mee bemoeit."

Geen cent naar overheidscensuur?

Het lijkt er dus niet op dat de VVD-kopstukken perscensuur als overheidstaak zien. Ik ben dan ook benieuwd hoe de VVD-fractie binnenkort reageert, als de EU-taakgroep aan de orde is in de Tweede Kamer. Ze zullen toch wel stemmen voor afschaffing? 'Geen cent naar overheidscensuur!' Toch?

Remko Theulings is politiek verslaggever en commentator van EenVandaag. In die hoedanigheid volgt hij de ontwikkelingen op het Binnenhof op de voet.