Rooie rakker Rutte
- Nieuws
- Rooie rakker Rutte
Onder druk wordt alles vloeibaar. De coronacrisis laat allerlei gevestigde normen en waarden op hun grondvesten schudden. Partijleiders van partijen die de woordcombinatie 'voor de vrijheid' of 'voor democratie' in hun naam voeren, schreeuwen om draconische maatregelen en lockdowns. De voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens vindt dat de privacy wel even vrijaf mag nemen. En misschien wel het verrassendste van allemaal, onze premier betitelt Nederland als "in de kern diep socialistisch".
Dat gebeurde afgelopen week in een debatje met Lilian Marijnissen van de SP, de enige partij die in naam nog verwijst naar de theorieën van Karl Marx en Friedrich Engels. Marijnissen riep de premier op om ná de coronapandemie het applaus dat nu vanaf Nederlandse balkons klinkt voor de werkers in de zorg om te zetten in klinkende munt en verbeterde arbeidsvoorwaarden. Die zijn er in de tien jaar dat deze would-be socialistische premier nu aan de macht is immers niet bepaald op vooruitgegaan.
Rutte legde uit dat in Nederland grote geldstromen naar de publieke sector gaan, dat het Rijnlandse economisch model ons in de genen zit en hij noemde -eerder in het debat- de Nederlandse overheid "een schild voor de zwakken."
Ferdinand, Pieter Jelles, Mark
Dit was toch echt dezelfde Rutte die nog maar een paar jaar geleden tijdens een verkiezingsbijeenkomst snoeihard uithaalde naar zijn tegenstanders aan de andere kant van de Tweede Kamer: "Socialisten denken ten onrechte dat socialisme hetzelfde is als sociaal. Wat is er sociaal aan rekeningen doorschuiven naar de toekomst?" Maar dat was toen, voordat zijn huidige regering ongedekte miljarden uittrok om de gevolgen van de crisis te verzachten.
Steunmaatregelen voor bedrijven en burgers horen niet per se bij de grondslagen van het socialisme. De aartsvaders van het Nederlandse socialisme hadden wel iets anders aan hun hoofd. Hun strijd tegen de vijf k's (kapitaal, koningshuis, kazerne, kroeg en kerk) of voor algemeen kiesrecht is niet echt te vergelijken met de noodmaatregelen van onze dagen.
Al was het alleen maar omdat zij zich ook druk maakten om de arbeiders aller landen. Ons kabinet heeft voor de arbeiders in Zuid-Europa iets minder compassie, zo is gebleken. Mark Rutte zal in de geschiedenisboeken niet in één rijtje terechtkomen met Ferdinand Domela Nieuwenhuis en Pieter Jelles Troelstra. Zij hadden een wereld te winnen, wij hebben er een te verliezen.
Ome Mark
Misschien kun je Rutte beter vergelijken met Joop den Uyl. Ook een premier die te maken kreeg met een crisis die de bestaande manier van leven op de schop leek te nemen, de oliecrisis van 1973. Den Uyl voorspelde dat Nederland na die crisis niet meer hetzelfde land zou zijn, Rutte koos deze week vergelijkbare bewoordingen.
Dezelfde Den Uyl overigens die door de huidige minister-president tijdens de al eerder aangehaalde campagne als afschrikwekkend voorbeeld van een socialist werd weggezet: "Dat willen wij liberalen nooit meer."
Rutte blijkt nu volgens hemzelf toch premier te zijn van een diep socialistisch land. En wij moeten met zijn allen achter hem gaan staan. Ome Mark, in plaats van Ome Joop. Het is nu geen tijd voor politieke kinnesinne. VVD-coryfee Hans Wiegel riep daar ook al toe op deze week. Die was vast vergeten dat hij in 1973 tijdens de oliecrisis als oppositieleider nog vurig pleitte voor het aftreden van Den Uyl.
Laten we afwachten wat er ná de coronacrisis overblijft van het socialisme van onze liberale premier. Het debat waarin hij van zijn plotseling gevonden inzicht getuigde, vond afgelopen woensdag plaats. Dat was 1 april. Hij kan er dus nog onderuit.
Wim van Klaveren is redacteur bij De Nieuws BV