Groene onderbroek

Dat mag de VVD-partijleider zichzelf aanrekenen. Want tijdens de verkiezingscampagne van 2017 sprak Rutte nauwelijks over de opwarming van de aarde en wat hij zei klonk meer grijs dan groen. Moet je hem nu horen: "Klimaatverandering is waarschijnlijk de grootste uitdaging van deze eeuw." De politieke kameleon Rutte verschiet de VVD-kiezer iets te snel van kleur. Na het nivellerend rood uit Rutte II valt het fel ecologisch groen VVD'ers rauw op het dak.

Groene brigade

Nu heeft de volkspartij weliswaar van oudsher een groene brigade, denk bijvoorbeeld aan oud-ministers Pieter Winsemius en Ed Nijpels. Toch is het de vroemtak van de liberale familie die doorgaans de boventoon voert. Rutte belijdt dat vroemcredo met de mond, maar droomt CO2-neutraal. Een Haagse insider die Rutte eens op een internationale klimaattop enthousiast zag rondrennen zei: "Volgens mij slaapt die man in een groene onderbroek."

Dit beeld is, vermoed ik, wat overdreven voor een man die de belangen van het grote bedrijfsleven immer scherp op het netvlies heeft. Maar hij is in ieder geval een stuk groener dan zijn achterban denkt en dus niet (meer) van de school: 'windmolens draaien niet op wind, maar op subsidie'. Wederom ondergraaft de discrepantie tussen de 'campagne-Rutte' en de 'echte-Rutte' de geloofwaardigheid van deze premier.

Ondertussen zit de VVD dus nu met een duivels dilemma. Radicaal breken met deze klimaatkoers kan praktisch niet meer. Dat leidt onherroepelijk tot woede bij D66 en de ChristenUnie en dientengevolge tot een kabinetscrisis. Werken aan een klimaatbeleid dat haalbaar en vooral betaalbaar is, is de enige overgebleven optie. De energietransitie moet geen loden last zijn voor de burger, maar een inspanning die loont. Angst en weerstand zullen dan vermoedelijk afnemen en dat is precies het scenario waar de VVD nu op hoopt.

Vinger in de klimaatpap

Om de achterban niet nodeloos voor het hoofd te stoten, hoeft Klaver niet te rekenen op een dikke vinger in de klimaatpap. De VVD-top wil gewoon eventjes niet met de GroenLinks-leider op de foto, dat geeft maar een verkeerd beeld. Ongetwijfeld zal Klaver de plannen van het kabinet niet voldoende vinden, maar -zo denkt men bij de VVD- als hij daarom klimaatwetgeving in de senaat wil blokkeren, blokkeert hij tevens een groener beleid. Of dit Klavertje-mijden in de praktijk gaat werken moet nog blijken.

Intussen doet de VVD-top er goed aan de achterban mee te nemen met hun klimaatbeleid. Rutte zou bijvoorbeeld eens terug kunnen gaan naar 2008, toen een jonge VVD-fractievoorzitter op het toen populaire sociale medium Hyves het 'Pamflet van een optimist' publiceerde. "Waar links kiest voor consuminderen, geloof ik dat economische groei en milieu heel goed samengaan", aldus de VVD'er.

Groen Rechts was geboren, maar het raakte al snel op de achtergrond. Waar linkse partijen nogal eens worstelen met hun migratiestandpunt en daarom kiezen voor de stilte, worstelt de VVD met klimaat en milieu. Jammer, want ook rechtse kiezers willen een schone wereld. Een groene onderbroek is geen must, wel een eenduidig verhaal.

Over Joost Vullings

Joost Vullings is politiek commentator voor EenVandaag op radio en televisie. Iedere dinsdag beschouwt hij de politieke ontwikkelingen in Den Haag en in de rest van het land.