De hack, de wet en de Urbanus-positie
- Nieuws
- De hack, de wet en de Urbanus-positie
Het was smullen, het journalistieke kunststukje over de 'contra-hack’ tegen de Russen. Als ware pulsvissers sleepten AIVD'ers informatie uit Moskou binnen. Politici betrekken nu de loopgraven voor het komende referendum over de 'Sleepwet'. "Zie je wel!", roepen voor- én tegenstanders. Mij doet het denken aan een flauwe grap van de Vlaamse komiek Urbanus.
Nu ben ik een groot liefhebber van flauwe grappen, dus daar komt-ie: Urbanus komt langs zijn buurman, een boer. Die is zijn land aan het bestrooien met een giftig geel poeder. "Waar is dit nu weer goed voor?!", vraagt Urbanus. "Om de olifanten weg te houden!", antwoordt de boer. "Maar er zitten hier toch helemaal geen olifanten?", riposteert Urbanus. Waarop de boer zegt: "Goed poeder, hè jongen? Goed poeder!"
Urbanus blijft sprakeloos achter. Heeft het spul nut? Bewíjs maar eens dat het niet zo is.
Levensredder of privacysloper?
De Nederlandse kiezer bevindt zich in een vergelijkbare positie als de Vlaamse grappenmaker. Het beoordelen van het nut van nóg meer bevoegdheden voor onze geheime diensten is een hachelijke zaak. Toch is dat de bedoeling, als we op 21 maart 'ja' of 'nee' mogen zeggen tegen de nieuwe Wet Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV). In de volksmond inmiddels bekend als de 'Sleepwet'. Is het een Levensredder of een Privacy-sloper? Aan jouw de keus.
Volkskrant-journalist Huib Modderkolk –mede-onthuller van de hack-zaak- wijst een verband tussen het naar buiten komen van dit verhaal en het aanstaande referendum overigens resoluut van de hand. Ik geloof hem graag. Het voorkomt niet dat politici dat verband wél leggen.
'Doorpakken'
Premier Rutte (“Ik zeg hier verder niets over") is er als de kippen bij om te verklaren dat het hackverhaal een signaal is om 'door te pakken' met de WIV. Minister van Binnenlandse Zaken Ollongren ("Ik ga hier niet op in") haast zich om te zeggen dat ze niet voor niets al eerder heeft gewezen op "statelijke actoren die democratieën proberen te beïnvloeden."
Al moest ze in één van haar eerste debatten als minister toegeven "dat er geen aanwijzingen zijn dat het hier op heel grote schaal gebeurt." En kende ze niet één voorbeeld van Russisch nep-nieuws.
Tapkoning
Als uit deze onthulling íets duidelijk wordt, is het dat onze geheime diensten onder de huidige wetgeving al naar hartenlust hacken en tappen. Daar maakte ik me al geen illusies over. Het komt immers voort uit een oude Nederlandse traditie.
In het pre-digitale tijdperk was onze overheid in internationaal opzicht al een absolute 'tapkoning'. Haast nergens ter wereld werd er door een overheid zo enthousiast afgeluisterd als hier. Hoezo 'doorpakken'?
Urbanus-positie
Het publicitaire offensief van de voorstanders is in volle gang. Niet alleen het kabinet geeft gas. AIVD-baas Rob Bertholee was onlangs te gast in het programma College Tour. Dat is al even 'toevallig' als premier Ruttes optreden destijds bij Zomergasten. Bertholee noemt afwijzen van de wet "onverstandig." Tegengas komt er wel, bijvoorbeeld van Tweede Kamerlid Ronald van Raak (SP). Hij concludeert: deze succesvolle actie van onze diensten tegen de Russen is juist een teken dat huidige wetgeving prima voldoet. Hij verbaast zich over politici die menen dat de nieuwe WIV keihard nodig is. Helaas bevindt hij zich in de 'Urbanus-positie': bewíjs maar eens dat het niet zo is.
Remko Theulings is politiek verslaggever en commentator van EenVandaag. In die hoedanigheid volgt hij de ontwikkelingen op het Binnenhof op de voet.