Zo herken je nepnieuws tussen alle berichten over Israël en Gaza

Een voorbeeld van nepnieuws uit de Gazastrook was een video die deze week rondging op social media, waarin te zien was hoe kinderen worden vastgehouden in kooien. Hamas zou deze kinderen opgesloten houden, luidde de claim. Na research bleek deze video vier jaar oud te zijn. Ook werden er beelden gedeeld van raketaanvallen die al jaren oud zijn.

Weinig actie tot controle

Van wat er circuleert op internet zoekt Yorick de Vries voor de NOS uit wat er waar is en wat niet klopt. Het valt hem op dat mensen op sociale media zelf weinig actie ondernemen om te controleren of berichten wel of niet waar zijn. Ze zouden daar wel iets meer mee bezig mogen zijn, vindt De Vries. Bijvoorbeeld door zelf na te gaan of bepaalde bronnen op sociale media wel of niet betrouwbaar zijn.

"Mensen zijn de laatste tijd wel heel veel passief nieuws aan het consumeren", zegt De Vries in Dit is de Dag. Op TikTok of Twitter is het enige wat je hoeft te doen: scrollen, liken en retweeten. Je bent dus niet per se actief bezig met wat er in die berichten naar voren komen. Mensen zouden daar meer verantwoordelijkheid in kunnen nemen. Ga eens kijken of bepaalde kanalen in het verleden gefactcheckt zijn en ontvolg ze als ze onbetrouwbaar zijn."

Groot open riool

Volgens journalist Peter Olsthoorn is het verstandig om via officiële nieuwskanalen op de hoogte te blijven van de oorlog tussen Israël en Hamas. "Twitter is één groot open riool de afgelopen dagen. Het is verschrikkelijk wat daar allemaal passeert wat niet waar is. Als iets miljoenen keren rondgaat, dan is het de taak van officiële nieuwsorganisaties om te proberen het te checken, voor zover mogelijk. Hoe verschrikkelijk de beelden ook, dat is ons werk als journalist."

Olsthoorn zegt dat het belangrijk is dat officiële nieuwsorganisaties goed checken of nieuws klopt. Toch heeft dit volgens hem geen invloed op mensen die niet per se op zoek zijn naar de waarheid. Volgens Olsthoorn blijven er altijd complotdenkers die liever geen genuanceerd nieuws consumeren. "Zij zoeken onderbouwing voor hun gevoel. Ze zijn in dit geval meer voor Israël of juist meer voor de Palestijnen, en dan zoeken ze soms ook het nepnieuws dat die opvatting ondersteunt."