Met behulp van een nieuwe database kunnen Arubanen op zoek naar hun familiegeschiedenis

"Ik denk dat Arubanen daar best wel op aan het wachten zijn. We merken hier in het archief dat mensen heel erg opzoek zijn naar hun voorouders en hun verleden", vertelt Croes in NOS Met het Oog op Morgen. "Door het herdenken van slavernij zijn er meer mensen op zoek naar waar ze vandaan komen."

Belangstelling

Volgens Croes is die belangstelling voor voorouders en de familiegeschiedenis in recente jaren naar boven gekomen in Aruba. "Heel lang was er geen aandacht voor. Arubanen dachten altijd dat ze afstammelingen waren van Indianen", zegt Croes. Mensen dachten niet dat ze afstamden van tot slaaf gemaakte mensen. "Nu de laatste tijd zien we met de database een grote interesse. Vooral van jongeren. Ze schoppen tegen het beeld van de Indiaan en zijn opzoek naar hun eigen verhalen. Dat lukt nu met gedigitaliseerde archieven. De database die Coen van Galen heeft opgezet zorgt ervoor dat we kunnen doorzoeken op namen. Bronnen worden met elkaar verbonden. Bronnen hier in het archief, maar ook bronnen in het Nationaal Archief in Nederland."

Database

"Als je weet wat de naam was van de familie die vrij kwam in 1863, dan is het een kwestie en daad van de achternaam invullen. Dan krijg je de eerste generatie die vrijkomt. Met die informatie kan je dan weer verder terugzoeken", legt historicus Coen van Galen uit. "Voor 1863 hebben mensen nog geen achternamen. In 1863 kregen alle mensen die vrij kwamen een achternaam per familiegroep. Die achternaam mocht nog niet bestaan in de kolonie. Op die manier krijg je familienamen en kan je redelijk goed vinden of een familie vrij is gekomen bij de emancipatie van 1863 of vrij gemaakt is voor 1863." Mensen bedachten namen of leidden ze af van plantage-eigenaren. "Dat gebeurde vrij veel." Het resultaat daarvan is dat veel mensen op Aruba veel Nederlands klikkende achternamen hebben zoals Bikker of Wester.

Van Galen heeft al eerder databases gemaakt. Zoals voor Suriname of Curaçao. Ook op die eilanden wordt er veel gebruikt van gemaakt. "Het is geen makkelijke database, omdat die achternamen pas in 1863 komen. Als je verder wilt zoeken dan 1863 moet je kijken naar de namen. Wat was de naam van hun moeder, wat was de naam van de slaveneigenaar, en met die combinatie kan je verder terugzoeken. Vaak een paar generaties. Maar wat je ziet is dat er gewoon heel veel behoefte aan is. De database van Suriname wordt door 50.000 mensen per jaar gebruikt." Van Galen is daarom ook heel blij dat de databases nu beschikbaar komen voor Aruba en Sint-Eustatius. "Elk van de eilanden heeft een eigen geschiedenis. Dat komt weer tot leven door het weer zichtbaar te maken."