Onderzoek
AVROTROS

Noeste arbeiders, ze bestaan nog!

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Noeste arbeiders, ze bestaan nog!

Het is alweer even geleden dat De Internationale gold als lijflied van een aanzienlijk gedeelte van de bevolking. De gemiddelde Nederlander is tegenwoordig waarschijnlijk niet eens meer bekend met de aloude socialistische hymne. En toch bestaat ze wel degelijk nog, die arbeidersklasse. Ondanks het massale geoutsource tijdens de neoliberale golf, bergt Nederland nog altijd fabrieken. En jawel, naast de machines blijven daar menselijke handjes nodig. Maar wie zijn die mensen? En hoe is het met ze gesteld? Dr. Fabian Dekker deed onderzoek.

Vergeet de arbeiders niet!

Video niet beschikbaar

Over wat precies een arbeider is, bestaan verschillende ideeën. Dekker houdt zelf de definitie aan van iemand die praktisch geschoold is en met zijn handen binnen de muren van een fabriek werkt − denk aan de vleesindustrie of de scheepsbouw. Ouderwetse fabrieksarbeiders dus, en dit is een vergeten groep, zo stelt hij. Neem alleen al de tweet van CBS-hoofdeconoom Peter-Hein van Mulligen, die beweerde dat Nederland geen substantiële arbeidersklasse meer kent.

Dekker betwijfelde dit, dus besloot hij de groep te gaan onderzoeken. Wat hem tijdens zijn studie opviel: kende deze klasse voorheen schaamte, tegenwoordig overheerst trots. Eind vorige eeuw voelden arbeiders zich mislukt; zij waren degenen die niet konden meekomen in de meritocratische samenleving. Nu voelen zij zich juist nuttig, en meer nodig dan ooit − wij zijn de maakindustrie!

Kloof

Toch blijft er sprake van een kloof. Het theoretisch geschoolde management dat de fabrieken runt, ziet arbeiders nauwelijks staan. De hoge bazen komen hooguit eens per jaar langs op de vloer, en maken eenzijdig beslissingen zonder overleg met hun medewerkers.

Dekker vindt dit gevaarlijk. Het werkt volgens hem mogelijk polarisatie en daarmee politieke instabiliteit in de hand. De arbeidersklasse is namelijk behoorlijk maatschappelijk betrokken. Ze informeert zich alvorens een stem uit te brengen, en ervaart naast economische tegenslag steeds meer cultureel onbehagen. En wat zijn dan vaak de afwegingen bij het uitbrengen van een stem? Authenticiteit en herkenbaarheid van politici. En die vinden zij natuurlijk niet bij van diezelfde theoretische figuren als hun werkgevers.

Herwaardeer de arbeider, zo bepleit Dekker daarom, en ons land is een prachtige toekomst beschoren. Hoe dat te doen? Door ze inspraak te geven, bijvoorbeeld, middels bredere ondernemingsraden en meer medezeggenschap. Of je geeft ze gewoon aandelen? Een proefballonnetje van onze eigen presentator, waar Dekker ook niet per definitie negatief tegenover staat.

Luister De Jortcast in je favoriete podcast-app

Een podcast die reageert op de hypes en hysterie in de media, met het laatste complementaire wetenschappelijke commentaar op het nieuws. Op basis van een gesprek uit de uitzending van dr Kelder en Co.

Luister De Jortcast en De Jortcast XL via NPO Radio 1 en de andere podcast-apps.

Ster advertentie
Ster advertentie