Thierry Baudet: 'Fascisme komt voort uit communisme'

Op de uitspraak kwam weinig tegenwerping van presentator Rick Nieman, maar de uitspraak lijkt onwaarschijnlijk. Fascisme wordt eigenlijk altijd in de extreemrechtse hoek van het politieke spectrum geplaatst, totaal tegenovergesteld aan communisme.

Een nieuwe politieke elite

Dat bevestigt ook historicus Robin te Slaa, schrijver van het boek Wat Is Fascisme. "Het fascisme streefde naar een klasseoverstijgende samenleving die in etnisch opzicht zoveel mogelijk homogeen zou zijn. Ze wilden een nieuwe politieke elite, met daarboven een almachtige leider", legt Te Slaa uit.

De historicus en schrijver ziet best een aantal paralellen tussen het communisme en het fascisme, zoals de revolutionaire ideeën. Toch zijn de verschillen nog veel groter. "Dit is een typisch staaltje van alleen de feiten pakken die in je betoog passen", zegt Ter Slaa. De suggestie dat fascisme voortkomt uit communisme wijst hij van de hand.

'Mussolini was nooit een communist'

"Totale onzin", zegt Daniël Knegt, historicus aan de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in de opkomst van fascisme. Hij noemt communisme en fascisme eerder elkaars tegenhangers.

Bovendien was Mussolini ook helemaal geen lid van de communistische partij, zoals Baudet stelde. "Hij was wel eerst een socialist en hoofdredacteur van de partijkrant, Avanti. Maar bij het begin van de Eerste Wereldoorlog begon hij zich daarvan af te maken", vertelt Knegt. Met de oprichting van de fascistische partij sloeg Mussolini een duidelijk andere koers in, legt de historicus uit. Knegt: "Het eerste wat de fascisten deden toen ze onder leiding van Mussolini aan de macht kwamen, was de socialisten met geweld verdrijven."

Alt-right-kringen

Het is overigens niet de eerste keer dat Knegt deze bewering hoort langskomen. "Dit hoor je vaker terug in de Amerikaanse 'alt-right-kringen'", zegt hij. Dat komt volgens Knegt ten eerste door de afkeer van een sterke overheid binnen deze kringen. Zowel het communisme als het fascisme streven naar een sterke overheid, 'alleen hebben beiden daar een heel ander doel mee voor ogen', zegt de historicus.

Maar Knegt noemt nog een tweede reden. "Binnen het Amerikaanse alt-right is er nogal eens sprake van geweldsverheerlijking of racistische elementen, waardoor ze zelf vaak het verwijt krijgen fascistisch te zijn. Dan is het natuurlijk heel handig als je de fascisten aan de andere kant van de ideologische schutting kunt wegzetten. Zodat je er zelf niet mee geconfronteerd kunt worden."

Radio EenVandaag

Dit artikel is een bijdrage van Radio EenVandaag, elke werkdag tussen 14 en 16 uur op NPO Radio 1. Meer over de uitzending is te vinden op EenVandaag.nl, Facebook of op Twitter.