Nog steeds geen aanpak vervuilde cabinelucht in vliegtuigen

Bij de meeste vliegtuigen wordt verse lucht van buiten afgetapt via de motor. Hierdoor belanden er standaard giftige stoffen in de cabinelucht, zoals organofosfaten. Soms, na bijvoorbeeld een lekkage-incident in grote hoeveelheden, ontstaat een zogenaamd fume event, waarbij ineens hogere concentraties giftige stoffen vrijkomen in de cabinelucht. Deze stoffen kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid van zowel het personeel als de passagiers. Volgens Engelse autoriteiten komen deze incidenten 1 op 2000 keer voor.

Ziek

In 2019 werd binnen de NAC al besloten dat het plaatsen van sensoren in vliegtuigen een goed voorbeeld zou zijn om aan de minister te adviseren. Dit advies kwam er echter niet. Uit de vergaderverslagen van de Nationale Adviesgroep blijkt ook dat het gebrek aan bewustzijn onder cabinepersoneel al jaren een bekend probleem was.

Verder werden er sinds 2018 al plannen gemaakt voor de inzet van een medisch protocol voor vliegpersoneel. Soms ervaren vliegbemanningsleden of passagiers klachten na een fume event zoals misselijkheid, luchtwegklachten, tremoren of hoofdpijn. Artsen zijn vervolgens vaak niet op de hoogte van wat het probleem zou kunnen zijn.

Daarom is een medisch protocol heel belangrijk, volgens piloot en voorzitter van de veiligheidscommissie van de Belgische cockpitvereniging, Rudy Pont: "Mensen die ziek worden na een fume event worden nu aan hun lot overgelaten." Ondanks plannen binnen de adviesgroep kwam er weinig terecht van een medisch protocol. Volgens de voorzitter van de NAC, Meiltje de Groot, werd er in de verslaglegging van de NAC- vergaderingen in 2018 niet genoemd dat er op korte termijn een medisch protocol zal worden opgesteld. Wel werd er gesproken over medische protocollen.

Onvolledig

De NAC bleef in meerdere opzichten in gebreke. Naast het onvolledig rapporteren over de mogelijk schadelijke cabinelucht en het uitblijven van een medisch protocol verzaakten ze ook hun taak om het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat te informeren over belangrijke ontwikkelingen uit lopende Europese onderzoeken.

Volgens De Groot is er een samenvatting opgesteld van deze onderzoeken en is deze goedgekeurd door alle NAC-leden. Verder stelt ze dat de NAC-leden gezamenlijk over de prioriteiten van de onderwerpen beslissen. Ze zegt dat er meerdere onderwerpen zijn waar een advies uit voort zal komen, zoals het opstellen van een advies over het trainen van cabinepersoneel met betrekking tot geuren in vliegtuigen.

Advies

Volgens de vakbondsbestuurder van FNV Cabine, Birte Nelen, die ook deelneemt in de NAC, is het een proces dat lang duurt. Om het probleem goed in kaart te brengen, is het volgens Nelen zaak dat er meer gedaan wordt aan bewustwording van cabinepersoneel, het plaatsen van sensoren, en het verzamelen van meldingen: "Wij zullen op al die terreinen effect moeten boeken om te zorgen dat dat wel in kaart wordt gebracht."