Oud-president Hoge Raad bezorgd over de rechtsstaat

"Morgen kan in Nederland gebeuren wat er in Polen en Hongarije gebeurde. Als de politieke verhoudingen anders komen te liggen, kan dat voor bepaalde politieke partijen een reden zijn om te zeggen: ‘jongens, we gaan vrienden benoemen’."

Hij doelt op de PVV. Die sprak zich eerder al, tegen de parlementaire gewoonte in, uit over rechters. In 2011 verzette Geert Wilders zich tegen de benoeming van Ybo Buruma en initieerde de PVV het verzet tegen een minder bekende kandidaat, Diederik Aben.

Uit Kamerstukken blijkt overigens dat de PVV nóg eens tegen de benoeming van raadsheren heeft gestemd. Dat was in 2017, toen een lijst met onder anderen Annelies Röttgering werd voorgedragen.

Formeel benoemt de Tweede Kamer leden van de Hoge Raad. Vaste gewoonte is dat Kamerleden wel een gesprek voeren met kandidaten, maar er geen politiek mee bedrijven. Lagere rechters worden benoemd door de minister van Justitie.

Corstens: "De structuur is heel zwak. Die structuur zal op de proef gesteld gaan worden. Dat verwacht ik."

Er zijn voorstellen gedaan om deze deur naar politieke invloed op benoemingen van rechters te sluiten. De staatscommissie Remkes stelde voor een nieuw orgaan in het leven te roepen, een benoemingscommissie van drie man. Die zou dan tussen de Hoge Raad en de Tweede Kamer komen te staan.

Maar een belangrijk adviesorgaan van de regering en de Hoge Raad zelf wezen deze oplossing in 2020 van de hand. Daarop zag het kabinet van een wetswijziging af.

Dat is een gemiste kans, vindt Geert Corstens. "Ik vind het heel jammer dat dat voorstel onder de vorige regering is ingetrokken. Temeer omdat het dan misschien ook nodig is iets in de Grondwet te veranderen. Dan heb je een twee derde meerderheid nodig. Nou, of je die nog haalt is maar zeer de vraag. Ik vrees van niet."

Lees meer op Pointer.nl