Is dik zijn erfelijk? 'Ik heb twee diëten geprobeerd, maar het lukt niet'

“Ik ben gelukkig niet zo'n chauffeur die altijd naar de benzinepomp gaat voor een balletje gehakt, Mars of Snicker, want ik neem gewoon eten van thuis mee.” Van der Ploeg doet nog meer om op zijn gewicht te letten. “We zijn wel afgestapt van het derde stukje vlees, dat eten we een dag later op.” Sterker nog: elke zondag is de 62-jarige vrachtwagenchauffeur scheidsrechter bij de voetbalclub en hij krijgt complimenten over zijn fitheid. Ook de dokter noemt hem kerngezond bij zijn jaarlijkse check-up.

Ook mijn broers en zussen zijn dik

Maar Van der Ploeg vindt zichzelf desondanks wel te zwaar: 113 kilo. Afvallen vindt hij lastig. “Ik heb ook twee diëten geprobeerd, maar dat lukt niet. En bij een sportschool aan apparaten trekken is niet mijn ding.” Kijkend naar zijn broers en zussen, die ook best wel stevig zijn allemaal, wil hij weten: “Zwaarlijvigheid, kan dat erfelijk zijn?”

Spraakmakers vraagt het aan Liesbeth van Rossum, hoogleraar obesitas aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. “Meer dan 70% van je gewicht zit al vast in je genen. Net zoals als je ouders lang zijn, word je zelf ook langer. Zijn je ouders zwaarder, dan word je makkelijker zelf ook zwaarder.”

Ook medicijnen maken je dik

Maar niet alles wordt erdoor bepaald, benadrukt zij. “Dat betekent dat meer dan 30% ook nog door andere factoren wordt bepaald.” Natuurlijk, leefstijl. En daar kun je zelf veel aan doen, zegt hij. Maar wat hij ook belangrijk vindt om te noemen: medicijnen die gewichtsverhogend werken. En denk ook aan hormoonproblemen, psychische problemen, sociale aspecten en soms andere medische oorzaken.”

Als de rol van je genen zo belangrijk is, moet je dan altijd opletten op taartjes, chips en snoep? Van Rossum draait het om. “Dat betekent ook dat sommige beschermd zullen zijn. Want meer dan 30% heeft overgewicht, terwijl meer dan 50% er geen gezonde leefstijl op na houdt.” Maar, concludeert ze, Van der Ploeg heeft wel gelijk: de ene persoon moet meer moeite doen dan de ander om op gewicht te blijven.