Wanneer je naam opduikt in het oorlogsarchief: 'Hij was totaal integer, dus vreemd dat hij op die lijst staat'

Het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies wil dat de online namenlijst aangevuld wordt met de dossiers van de mensen die op de lijst staan. Zonder het achterliggende materiaal kunnen "suggestieve associaties" ontstaan over mensen die voorkomen in de namenlijst, zegt het instituut. Het geeft veel onrust zegt Martijn Eickhoff, directeur van het NIOD. "Er is een groep mensen, vaak met een oorlogsverleden, die hun naam zien staan, maar niet weten waarom. Ze kunnen niet bij de reden, daarom moeten de dossiers er ook bij." Mensen kunnen in het Nationaal Archief een afspraak maken om de bijbehorende dossiers te bekijken op locatie, maar de wachtlijst voor een afspraak in het archief is nu anderhalve maand.

Schade

Het achterliggende materiaal kan schade aanbrengen aan de mensen die op de lijst staan en nog leven. De Autoriteit Persoonsgegevens heeft gezegd dat de dossiers niet gepubliceerd mogen worden vanwege de gevoelige informatie die ze bevatten. Het NIOD pleit voor een veilige, digitale omgeving waar de dossiers ingezien kunnen worden, een soort "digitale studiezaal" noemt Eickhoff het. De situatie zoals die nu is, met alleen de namen online gepubliceerd, is "zorgwekkend en onwenselijk."

Namen van de lijst

Dat vind ook John de Zwart. Zijn grootvader staat op de lijst, maar niet omdat hij verdacht werd van collaboratie, maar omdat hij bij het verzet zat. "Ik kan me niet voorstellen dat mijn grootvader blij was geweest om op een lijst te staan met verdachten van collaboratie. Sterker nog, hij was degene die de verraders oppakte na de oorlog" aldus De Zwart. Zijn opa was de commandant van de binnenlandse strijdkrachten en is na de oorlog gevraagd naar zijn rol. "Maar hij is brandschoon gebleken." De familie van John de Zwart weten hoe het zit, maar ze zouden willen dat de dossiers openbaar worden. Een ander voorstel van De Zwart is om de nog levende collaborateurs op te zoeken en van de lijst te halen en dan alles openbaar maken, zodat er geen schade is voor deze mensen. Minister Bruins, van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, moet actie ondernemen vindt het NIOD. "Ik heb nog niks vernomen van de minister, maar ik wil ook vooral het maatschappelijke debat aanjagen" vult Eickhoff aan. Het NIOD is medeverantwoordelijk voor de ontstane situatie, het is consortiumlid van het project Oorlog voor de Rechter. Ze noemen het een "ongelukkige samenloop van omstandigheden" in het persbericht. Voor John de Zwart is dit mosterd na de maaltijd.