Hoe de mensheid antwoorden zocht op de grote vragen des levens

De gesprekken waren onderdeel van de speciale Week van De Grote Vragen van NTR Wetenschap, in het nachtprogramma De Nacht Van. Samen met wetenschappers gingen zij op zoek naar antwoorden op de grote vragen die ons als mensheid bezighouden.

Is er leven na de dood?

Elke cultuur of religie kent wel een eigen antwoord op deze vraag. En daarom gaan we in vogelvlucht langs de belangrijkste opvattingen. We spreken met Thomas Quartier, Hoogleraar religiestudies aan de Radboud Universiteit, over het hiernamaals in het Christendom en de Islam. Vervolgens vliegen we naar Azië met hoogleraar hindoeïsme en boeddhisme Paul van der Velde. Hij vertelt ons over de concepten van wedergeboorte en karma. Tot slot praat emeritus hoogleraar en auteur Mineke Schipper ons bij over het leven na de dood, en de ziel, bij culturen in Afrika, Australië en Indonesië.

Wat is de zin van het leven?

Een eenduidig antwoord hierop is moeilijk te geven. Maar wat we wél kunnen doen, is de geschiedenis induiken om te verkennen hoe men vroeger op zoek is gegaan naar de zin van het leven. Dat doen we samen met Rens Bod, hoogleraar geschiedenis van de geesteswetenschappen (UvA). Hij schreef het boek Waarom ben ik hier? Een kleine wereldgeschiedenis van zingeving.

Zit oorlog voeren in de natuur van de mens?

Met Rens Bod, hoogleraar Geschiedenis van de Geesteswetenschappen (UvA), kijken we naar culturen waar oorlog verleden tijd lijkt te zijn, en vrede de norm is - maar ook culturen waar geweld juist centraal staat. Vervolgens vertelt Paul van Lange, hoogleraar Sociale Psychologie (VU), hoe je vanuit de psychologie een antwoord op deze kernvraag kunt formuleren.

Waaruit bestaat de kosmos?

Al duizenden jaren staart de mens omhoog, met of zonder instrumenten, om beter te begrijpen wat er om ons heen is - en wat de plek van de aarde in dat alles is. Maar hoe is die kennis door de tijd heen ontwikkelt? Daarover krijgen we een mini-college van Rens Bod, hoogleraar geschiedenis van de geesteswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam.

Wat is de ziel?

Al duizenden jaren worden hier, in elke hoek van de wereld, verhalen over verteld. De een zegt dat de ziel de adem van God is die een lichaam doet leven, de ander ziet het als een immaterieel iets dat het lichaam aanstuurt. Cognitiefilosoof Marc Slors geeft ons een korte schets van die verschillende opvattingen van de ziel door de tijd heen - en de rol van de moderne wetenschap hierin.