Geschiedenis

'Het Russisch lijden kent geen plafond'

foto: ANP

Nieuws
'Het Russisch lijden kent geen plafond'

Toen de oorlog in Oekraïne een jaar geleden begon, was er bij velen een hoop dat de 'gewone Rus' in opstand zou komen tegen de autoritaire Poetin die zijn broedervolk zonder goede reden aanviel. De realiteit bleek anders. Veel Russen, ook zij die helemaal geen fan van Poetin waren, bleken achter de oorlog te staan. Hoe kan dat? OVT gaat erover in gesprek met Ivo van de Wijdeven, Olga Burlyuk, Sana Valiulina en Hanco Jürgens.

Video niet beschikbaar

Rancune

Historicus Ivo van de Wijdeven betoogt in OVT dat de Russische steun voor de oorlog mede komt door 'de macht van het verleden'. Poetins narratief van Rusland als slachtoffer van het agressieve Westen valt op een bodem van Russische verontwaardiging. "Poetin gaf de Russen hun trots terug, maar infecteerde die met rancune," aldus de historicus.

"Er is wel wat veranderd aan die publieke opinie in Rusland het afgelopen jaar. Maar dat is vooral omdat men vindt dat die oorlog niet goed gevoerd wordt," vertelt Van de Wijdeven. "Ze vinden nog steeds dat, ondanks de manier waarop de oorlog gevoerd wordt, het om een rechtvaardig doel gaat."

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

De afgrond in kijken

Volgens Sana Valiulina is het duidelijk dat het Stalinisme, meer dan dertig jaar na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, nog altijd sterk leeft in het land. "Stalin leeft nog gewoon, die is nooit overleden."

"Het is een psychologisch fenomeen waarin mensen niet in de afgrond willen kijken," legt Valiulina uit. "Poetin biedt ze de oplossing. Want als ze in die afgrond kijken, wat kunnen ze dan? Want als zij opeens ontdekken van ‘wij zijn moordenaars’, wat moeten ze dan? Er is ook geen enkel verzet mogelijk. Dat speelt ook een rol, én het feit dat een mensenleven in Rusland niks kost."

Bontjas

Valiulina: "Ik ben wanhopig omdat er geen plafond bestaat van het Russische lijden. Tegenwoordig als een man van een vrouw is omgekomen, wat krijgt ze? Die krijgt gewoon een bontjas. Dat is de compensatie van een man. Daar is ze dan ook heel erg dankbaar voor. Ze dankt nederig de gevers van de jas."

Deze hele aflevering van OVT staat in het teken van een jaar oorlog in Oekraïne. Met onder meer gesprekken over of we het Oekraïens verzet tegen Poetins oorlog hebben onderschat, en de radiodocumentaire Terug naar de Donbas, met fotograaf Karine Zenja Versluis en Oekraïense oud-voetballer Evgeniy Levchenko. Beluister het in de OVT-podcast of hieronder: